Hoogbegaafdheid versus hoogbewust zijn – wat zijn de verschillen? – In mijn praktijk bemerk ik de afgelopen twee jaar een opvallende trend. Waar ik de afgelopen jaren vooral ‘onbewust bekwamen’ ontmoette (mensen die zich nog onbewust waren van hun potentieel en hoogbegaafdheid), ontmoet ik de laatste maanden steeds vaker ‘bewust bekwame’ hoogvliegers. Mensen die heel gericht hun innerlijke en uiterlijke leiderschap vergroten en verruimen, ten behoeve van het grotere geheel. ‘Hoogbewusten’ dus. En dat maakt me nieuwsgierig. Wat is of zijn eigenlijk de verschillen tussen een hoogbegaafd, een hoogsensitief en/of een hoogbewust persoon?
door Petra Hiemstra, 5 november 2019
Hoogbegaafdheid – In 2007 was een groep hoogbegaafde volwassenen op zoek naar een beschrijving van hoogbegaafdheid bij volwassenen. Zij herkenden zich niet in de bestaande modellen en definities en ze vonden ook dat er teveel nadruk op het hoge IQ (vanaf 130) lag. Samen kwamen ze tot de volgende definitie:
“Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Een sensitief en emotioneel mens. Intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren”.
Hoogsensitief zijn – Met betrekking tot hoog gevoeligheid heeft de Amerikaanse psychologe dr. Elaine Aron 1996 de term Hoog Sensitief Persoon of HSP geïntroduceerd. Deze hooggevoeligheid vatte zij samen in zo’n 20 specifieke kenmerken.
Hoogbewust zijn – Toch maakt hoogintelligent en/of hoogsensitief zijn, een mens nog niet tot een hoogbewust individu. Bewustzijn veronderstelt immers dat je besef hebt van je specifieke kwaliteiten. Wat is hoogbewust zijn?
André Fun schrijft hierover in een blog: “Hoogbegaafden zijn erg gevoelig voor alles wat er om hen heen gebeurt, ze pikken ontzettend veel signalen, feiten en interpretaties op, waardoor er nieuwe conclusies, nieuwe verbanden en nieuwe ontdekkingen kunnen ontstaan. Hoe zij dat doen weten ze zelf meestal niet, en weet de wetenschap ook nog steeds niet. Hoogbegaafden ‘weten’ veel zonder dat ze precies kunnen aangeven waar ze het vandaan hebben of hoe het tot stand gekomen is. Ze kunnen meepraten over onderwerpen die ze niet echt bestudeerd hebben. Ze zijn zich er meestal niet van bewust dat zij dat anders doen dan anderen en dit zorgt in de meeste gevallen al op jonge leeftijd voor veel verwarring. Zij weten niet dát zij het anders doen dan anderen, en niemand legt ze uit wát ze anders doen.”
Wil je weten of je hoogbegaafd bent? Dan kun je hier een check doen (gratis)
Abraham Maslov, vooral bekend van zijn ‘behoefte-piramide’ beschreef in zijn Theorie Z hoogbewuste mensen als: “self-actualizing (SA) people”. Deze SA’s, die hij ook wel ’transcenders’ noemt, zijn mensen die bewust hun eigen en andermans potentieel vergroten. Deze mensen kenmerken zich volgens Maslov door een hoog bewust-zijn van: piek- en plateauervaringen, schoonheid, creativiteit, heiligheid en holisme. Zij staan bovengemiddeld open voor het mystieke, herkennen elkaar aan hun ‘licht’, en beschouwen zichzelf als ’talentdrager’. Zij zien zichzelf als instrument ten behoeve van ontwikkeling in het grotere geheel. Transcenders zijn daarom ook bewuste sprekers: zij spreken ’the language of being’ en zijn daarnaast volgens hem vooral ‘meta-gemotiveerd’.
Jeroen Koomen bedacht voor de ‘bewust bekwamen’ de volgende formule: IQ (Intelligentie Quotiënt)+ EQ (Emotioneel Quotiënt) = BQ (Bewust Quotiënt).
Hierbij staat BQ voor BewustzijnsQuotiënt. Op de website Nieuwetijdskind vond ik deze weergave over hoogbewust zijn:
Zelf vermoed ik dat Hoogbewustzijn een optelsom is van Energetisch Bewustzijn (QiQ), Spiritueel bewustzijn (SQ) en Quantum Bewustzijn (QQ). Dan zou de formule BQ = QiQ+ SQ + QQ wellicht passender zijn? Ik ben benieuwd hoe jij hierover denkt!
De Chinezen zeggen “Chi volgt Yi”, waar “Yi” de geest is, of intentie/aandacht. Als we er onze aandacht op richten, doet ons energetische bewustzijn ons opmerken dat er overal in en om ons heen een subtiele elektromagnetische kracht aanwezig is, die op ons inwerkt en waarmee wij inwerken op anderen. Via deze energie zijn wij direct met onze omgeving verbonden, sterker nog: we zijn uit dezelfde materie, trillingen en moleculen opgebouwd! Deze energetische kracht wordt in China chi of qi genoemd, in Japan chi en in India prana. Deze levensenergie wordt door allerhande factoren beïnvloed, stroomt door alle levende wezens en doordringt alle materie.
Hoogbewusten proberen steeds diepgaander te begrijpen hoe zij vitale energie kunnen opnemen (b.v. door vitaal voedsel, ademtechnieken, present te zijn in het moment, goede nachtrust, etc.) en energieslurpers sneller kunnen blokken, zodat zij hun energie gericht ten goede kunnen laten komen aan mensen of zaken waar zij zich bij betrokken voelen. Zij onderzoeken actief hoe de chi-stroom beweegt en in beweging gebracht kan worden, als zij zichzelf of de ander grootluisteren. Van nature beschikken we daartoe over veel meer vermogen, dan we vandaag de dag gebruiken. Van de Aboriginals is bijvoorbeeld bekend dat zij water onder de grond zintuiglijk en energetisch kunnen waarnemen.
Ons Spirituele Bewustzijn (SQ) richt zich op het ontwikkelen van de menselijke ziel of het menselijke innerlijke zijn, strevend naar een steeds hoger/dieper gewaar zijn, in relatie tot een hogere of bredere waarheid of werkelijkheid. Het is deze staat van zijn, die genialiteit voortbrengt. Geniale mensen zeggen vaak: mijn inspiratie komt niet uit mij, het komt door mij. Dit veronderstelt dat zij zich open stellen voor een andere bron van intelligentie, kennis of weten en deze ‘vertalen’ naar hoe wij het in woorden of beelden kunnen begrijpen. Een mooi boek hierover is: Het geheim van genialiteit van Tijn Touber.
Met Quantum Bewustzijn (QQ) doel ik op het Quantum Leiderschap dat Danah Zohar zo mooi beschrijft. Quantum leiders zijn zich, net als goede rentmeesters dat vroeger waren, bewust van de geschiedenis die zij vertegenwoordigen en van de de imprint van de geschiedenis op het persoonlijke en sociaal-culturele DNA van zichzelf en anderen. Quantum leiders zijn, net als de oude natuurvolken en sjamanen, zich zeer bewust van de impact die hun besluiten en handelingen zullen hebben op de 3 tot 7 generaties ná hen. Bij alles wat zij doen, zijn zij zich bewust van het systemische veld waarin zij opereren. Hoe het Veld op hén inwerkt en hoe zij op het Veld inwerken. Quantum Leiders luisteren goed naar het grotere geheel, zodat zij daar tijdig trends en patronen in kunnen ontdekken, opdat zij hierop wijs kunnen reageren en acteren.
Om onszelf te helpen meer bewust te zijn van onze eigen energetische en spirituele capaciteiten en daarmee een hoger persoonlijk en collectief bewustzijn (en wellicht beschavingsniveau) te bereiken, zijn dit enkele stappen die we daarbij kunnen zetten:
Goed uitlijnen.Otto Scharmer (Theorie U) zegt het zo mooi: check: wandel en handel je met een open geest, open hart en open geest door de dag en het leven?
het (h)erkennen en parkeren van onze grootste innerlijke criticus (veelal de stem van onze innerlijke ouder) zodat we opnieuw met een open geest, open hart en open wil naar de situatie of persoon kunnen kijken. Zo scheppen we ruimte voor groei en ontwikkeling.
Gewaarworden van onze ‘waarheden’. Gewaarwording is een functie van het feitelijk geheugen; het zegt ons hoe wij de dingen op dit moment innerlijk ervaren op basis van onze zintuigen.
Hoogbewuste mensen proberen vanuit een steeds breder veld (systemisch/fenomenologisch) waar te nemen om tot betere, helderdere waarheids(be)vinding te komen. Eenvoudige vragen die je jezelf kunt stellen om dit vermogen te trainen zijn: wat zie ik als ik de symptomen die ik waarneem, scheidt van de mens of organisaties die ze belichaamt? Welke ergens onderdrukte krachten komen mogelijk in iets of iemand anders boven?
Door bewust te worden van onze intuïtie zien we betekenissen en verbanden die buiten het bereik van onze zintuigen vallen. Intuïtie kijkt immers voorbij het heden en zegt ons hoe de situatie zich waarschijnlijk zal ontwikkelen. Intuïtie is de functie van de verbeelding; het zegt ons hoe de dingen zouden kúnnen zijn, zodat we op basis hiervan ons vermogen tot oordelen, beslissen en handelen kunnen aanpassen of uitbreiden.
Met dit groeiende bewustzijn, ontstaat een ruimer innerlijk en een meer holistische staat van zijn, waarin we meer eenheid en verbondenheid ervaren (of actief bewerkstelligen), ook wel samadhi genoemd.
Het is deze ‘hoge’ of ‘bewuste’ staat van zijn die ervaren genezers, volgens onderzoek het ‘MindMirror’ onderzoek van Maxwell Cade, in staat stelt om patiënten op afstand te helen (door hun onbewust een bewuste persoonlijkheid te verenigen), zelfs als ze zich niet bewust waren dat ze genezing ontvingen.
En gaat je dit allemaal (vooralsnog) boven de pet? In praktische zin zie ik dat mijn coachees en gesprekspartners vele concrete maatregelen nemen om onze ‘foodprint’ te verkleinen en onze collectieve gezondheid en vitaliteit te stimuleren. Zo nam een MT-lid binnen de telecom sector, als een ‘goed rentmeester’ samen met haar collega’s het besluit om zichzelf en al hun 7000 collega’s i.p.v. een auto een 1eklas OVkaart te geven. Anderen organiseren ‘vitaliserende afvalinzamelingsacties’ op hun bedrijventerreinen in de lunchpauze en besluiten tot ‘vlees-en visloze’ dagen in de bedrijfskantine.
Wat doe jij om jouw hoogbewustzijn te ontwikkelen en/of in te zetten t.b.v. het grotere geheel? Deel het hieronder graag, zo leren we van en met elkaar!