Luisteren naar de kamer als trainer I Gijs van Bilsen

Luisteren naar de kamer als trainer – Deze week las ik een bericht op LinkedIn van mijn collega trainer Gijs van Bilsen. Zijn mentor Sue Walden was overleden. Van haar leerde Gijs om ‘naar de kamer te luisteren’ om te weten wanneer het tijd is voor een volgende fase in de training (of nog niet).

Ik vond het zo’n mooi bericht, dat ik Gijs heb gevraagd of ik zijn inzichten ook met jullie mag delen. Dat mocht, dus bij deze!

Door Gijs van Bilsen en Petra Hiemstra, 18 oktober 2024

Luisteren naar de kamer als trainer – Ritme & geroezemoes

Gijs: “Sue Walden was de oprichter van ImprovWorks! – een organisatie die zich toelegt op het toepassen van de vaardigheden, tools en technieken van improvisatietraining in het bedrijfsleven, het theater en het leven.

Bijna elke keer als ik een training geef, gebruik ik de techniek die ze me leerde, om ‘naar de kamer te luisteren’.

Als je – als trainer – een groep begeleidt laat je deelnemers doorgaans in groepen werken. Je geeft ze dan oefeningen om in tweetallen of in groepjes te doen. Als deelnemers bezig zijn, kun je als trainer naar de zaal luisteren om te weten wanneer je de oefening kunt beëindigen. Sue ontdekte dat het ritme en geroezemoes van de groep doorgaans (ong. 90% van de tijd) een bepaald patroon volgt:

1. Van geroezemoes naar conversatie – aan begin van de oefening zijn mensen zachtjes met elkaar aan het praten. Het geluid neemt vervolgens snel in volume toe.
2. Volume verzachting – Nadat het volume is toegenomen, neemt het op een bepaald moment weer af. Dit is het punt waarop je als trainer zou kunnen denken: ‘ah, ze hebben niets meer om over te praten, laten we de oefening beëindigen’. Maar bijna altijd wordt de verlaging in het volume gevolgd door…
3. De piek – Een piek van gelach of luid gepraat volgt onmiddellijk op de stilte. De piek is meestal kort en gaat dan terug naar het normale gespreksniveau.

Ik was (en ben) verbaasd hoe vaak dit waar is.

Durf te spelen met het ritme

Sue leerde me om op basis van dit patroon te durven ‘spelen’ met de groep.

Wil je als trainer je deelnemers in een meer gefocuste, reflectieve, rustige stemming brengen voor het volgende deel van je training? Beëindig de oefening dan tijdens de volume verzachting. Gebruik een zachte stem om ze weer naar je te laten luisteren.

Wil je liever dat je deelnemers vol goede moed terugkomen, terwijl jij de energie in de ruimte aan het opbouwen bent? Wacht dan op de piek en beëindig de oefening enthousiast om ze naar de volgende activiteit te begeleiden.

Heb je je moment gemist? Maakt niet uit, meestal herhaalt de cyclus zich en kun je wachten op de volgende stilte of piek om de deelnemers weer te verzamelen.

Gijs van Bilsen is improvisatie & Live Action Learning trainer, spreker over De Kracht van de Verbeelding en ontwerper van Serious Games, onder andere bij de Verenigde Naties.