Wat maakt dat mensen ergens in uitblinken? Aangeboren talent? Een Goddelijke gave? Zo kijken we graag naar de Wolfgang Amadeus Mozarts en de Barack Obamas van deze wereld. En ja, zij hadden natuurlijk talent. Een prettig uitgangspunt. Maar hoe zijn ze er zo ver mee gekomen?

In zijn boek Outliers komt Malcolm Gladwell tot de conclusie dat uitblinkers slechts in beperkte mate door hun talent zo ver komen. Het is de hoeveelheid aan oefening en training die de doorslag geeft. Hij beschrijft een onderzoek dat onder conservatoriumstudenten is gedaan. Docenten hadden vioolstudenten in drie groepen ingedeeld: de eerste groep bestond uit de sterstudenten die het potentieel hadden om solisten van wereldklasse te worden. De tweede groep bestond uit de studenten die gewoon ‘goed’ waren en de derde groep bestond uit studenten die volgens de docenten waarschijnlijk nooit het concertpodium zouden bereiken. Vervolgens werd hen gevraagd hoeveel uren ze in hun vioolspel hadden gestoken. Wat bleek: de studenten uit de stergroep hadden verreweg de meeste uren (10.000) gestudeerd. Gevolgd door de ‘goede’ studenten (8.000 uur) en daarna de derde groep (4.000 uren). Gladwells conclusie: de rol van talent is zeer gering. Oefening maakt het verschil.

Er is discussie over de stelling van Gladwell. Andere wetenschappers komen tot de conclusie dat talent een grotere rol speelt dan Gladwell betoogt en dat niet iedereen een even groot aantal uren nodig heeft om een bepaalde vaardigheid te ontwikkelen. Waar ze het wel over eens zijn: talent alleen is niet genoeg. Het is mooi meegenomen, maar zonder oefening heb je er niets aan.

Tip 1: talent is mooi meegenomen, maar alleen de oefening baart kunst

Geeft u uw medewerkers gelegenheid om te oefenen. Het is de enige manier om van talent naar prestatie te komen. De sterren zoals Mozart, Obama en de sterviolisten hebben in elk geval met elkaar gemeen dat ze in de juiste omstandigheden verkeerden om hun talent te ontwikkelen. Gunt u zichzelf de beste medewerkers? Gunt u dan uw medewerkers tijd en ruimte (en de middelen) zich te ontwikkelen. U heeft de talenten waarschijnlijk al in dienst, ze liggen voor het grijpen.

U heeft dat al geprobeerd? Managementprogramma hier, heisessie daar. Met weinig succes? Hoe ik erover denk?

Tip 2: vraag niet waar ze goed in zijn, maar waar ze blij van worden

Oefening en training is een randvoorwaarde voor talentontwikkeling. Wat in wezen aan succes ten grondslag ligt? Liefde. Liefde voor het vak. De vaardigheid. Het instrument. Wie met weerzin aan de oefening begint, zal nooit gedrevenheid ontwikkelen. Laat uw medewerkers zich ontwikkelen op een gebied dat ze ligt, op een onderdeel dat ze graag doen. Waarschijnlijk doen ze het graag omdat ze er aanleg voor hebben. Dat geeft zelfvertrouwen. Een medewerker die zelfverzekerd is omdat hij steeds beter wordt in datgene wat hij het liefste doet, is niet te stoppen. Dat zijn de mensen die van uw bedrijf een succes maken. Bij sollicitaties wordt weleens gevraagd waaraan de kandidaat 10.000 uur heeft besteed. Carrièrecoach Petra Hiemstra van Haagse Hoogvliegers vult die vraag aan: waaraan zou je 10.000 uur willen besteden?

Marc Lammers vertelde over de omslag in de manier waarop hij de Hockey dames coachte. Hij had te veel op de zwakke punten gefocust. Hij wilde alles verbeteren en van iedere 4 een 6 maken. De onderdelen waarop ze een acht scoorden vond hij goed genoeg en die kregen daarom geen aandacht en zwakten af. Zo kweekte hij een team van zesjes dat alle onderdelen net voldoende kon uitvoeren, leuk kon meekomen in de competitie, maar niet won.

Toen besloot hij het om te draaien: 25% trainen op zwakke punten en 75% op de sterke. Van een 8 een 10 maken. De speelsters kregen zelfvertrouwen en het team ontsteeg de eeuwige tweede plaats. De rest is geschiedenis, ze werden Olympisch kampioen.

Tip 3: bied uw medewerkers veiligheid.

Ook de besten zijn er gekomen met vallen en opstaan. De fouten zijn misschien nog wel de beste leerschool geweest. Oefenen in een veilige trainingsomgeving heeft tot voordeel dat men kan experimenteren en grenzen kan verkennen. Moet men het uitsluitend hebben van oefenen in de ‘echte’ situatie, zullen mensen aan de veilige kant blijven, weinig risico nemen en blijven doen wat ze gewend zijn te doen. Om verder te komen moet het ook fout kunnen gaan, zonder dat dat consequenties heeft. Kent u die van dat bedrijf dat een miljoen misliep door de fout van een medewerker? Iemand vroeg aan de directeur of de medewerker zou worden ontslagen. ‘Nee, natuurlijk niet’, zei de directeur, ‘ik heb net een miljoen in hem geïnvesteerd.’

U wilt medewerkers die uw bedrijf overtuigend vertegenwoordigen? Die elkaar en u intern scherp houden, op zoek naar de beste oplossingen en verbeteringen? Debattrainingen zijn daarvoor uitermate geschikt. In een veilige omgeving, veel oefening, presenteren, argumenteren, uitdagen. U zoekt talenten voor uw bedrijf? Ze liggen voor het grijpen, u heeft ze waarschijnlijk al in dienst. Gunt u hen en uzelf die talenten te ontwikkelen.

Patricia Wouda

Patricia verzorgt vanuit haar eigen bedrijf Patricia Wouda DebatTekstLobby en samen met Haagse Hoogvliegers trainingen rondom debatteren, presenteren. Zij heeft voor ons bijvoorbeeld een debatrraining verzorgt voor de trainees van de VNG. Over enkele maanden bij ons een nieuwe training, naar verwachting over ethiek in organisaties vanuit filosofisch perspectief.