Het aantal 80-plussers in Nederland gaat stijgen van 700.000 nu naar 1.250.000 in 2030. Zij willen het liefste zo lang mogelijk zelfstandig wonen in hun onze eigen, vertrouwde omgeving. Met hulp wanneer nodig. Het Ouden Huis voorziet in die behoefte. Karel van Berk, initiator en ontwikkelaar, vertelt: “In 2030 willen we in elke gemeente één Ouden Huis kunnen bieden aan hen die op tijd een goede oude dag geregeld willen hebben. Het is voor velen een heel geruststellende gedachte dat ze er niet alleen voorstaan als het eropaan komt.”
door Petra Hiemstra, 24 april 2018
In het nieuws lezen we regelmatig over wat en waar het mis gaat. Oudere mensen die vereenzamen. Wie kent elkaar nog in de galerijflats? Mantelzorgers raken overbelast omdat ze nooit met vakantie kunnen. Hoe vind je een prettige opvangplek als je na een ziekenhuisopname wil herstellen van een operatie…
Mede-initiatiefnemer en oprichter Karel van Berk: “Met veel mensen op leeftijd gaat het goed, tot het misgaat. Dan is er ineens paniek in de tent. En moet in korte tijd veel geregeld worden. En je kunt lang niet altijd direct terecht op een goede plek, in je eigen buurt. Van geheel zelfstandig, mogelijk met wat huishoudelijke hulp, komt een senior op leeftijd dan terecht in een verzorgingshuis of verpleeghuis. En daar bepaalt ‘het systeem’ vervolgens hoe je leven eruit ziet. Je moet verhuizen naar een heel klein kamertje. Veel spullen waaraan je gehecht bent, raak je kwijt. Net als de regie over je eigen dagritme, eten en privacy. Dit proces heb ik meegemaakt met mijn eigen moeder. Dramatisch en intens verdrietig vond ik dat. De hele situatie deed zo geen recht aan hoe mijn moeder had willen toeleven naar haar levenseinde.”
Karel: “Toen ik bij toeval over deze situatie in gesprek raakte met Leonard, een goede bekende, herkende hij mijn verhaal uit eigen ervaring. Samen bedachten we: dat moet anders en beter kunnen. Als wij later oud zijn, willen we andere, betaalbare, opties hebben. Wij willen dat het proces van ouder worden een natuurlijk proces is. Waarin we gewoon oud worden in ons eigen huis, waarin we onze eigen maaltijd kunnen koken als we dat willen en bezoek kunnen ontvangen. Belangrijk is ook dat je trots bent op je woning waar je woont en daar graag bezoek ontvangt. En we willen faciliteiten in de buurt als we liever samen met anderen eten. We willen onze onderbroeken, sokken en overhemden niet hoeven stickeren met onze naam en deze in waszakken deponeren. We willen een eigen wasmachine om zo lang mogelijk zelf de was te doen. Met hulp in de buurt om de was mee helpen op te hangen, als dat te zwaar wordt.”
We zijn op zoek gegaan naar een schaal en groepsgrootte, waarin mensen onder één dak gelukkig en zo lang mogelijk zelfstandig betaalbaar ouder kunnen worden. Een groep die groot genoeg is om je aan te kunnen onttrekken als je alleen wilt zijn en waarin genoeg gelijkgestemden zijn om mee samen te zijn als je daaraan behoefte hebt. Wij kwamen uit op een groepsgrootte van 28 woningen met een 25-50-25 regel. Waarin een gemiddeld 25% van de bewoners verpleeghuiszorg ontvangt, 50% met thuiszorg uit de voeten kan en waarin 25% nog prima voor zichzelf en anderen kan zorgen. Deze mix zal goed bewaakt worden. We willen dat het leven voorop blijft staan. Sfeer en gezelligheid.
Wij zien Het Ouden Huis als een prettige, liefdevolle plek, waar altijd ondersteuning en hulp aanwezig is, in de vorm van een inwonend echtpaar, die professioneel zorg naar behoefte levert. Idealiter wonen in het huis een aantal jongeren die leer-werktrajecten volgen. Zij volgen een leerwerktraject (BBL beroeps begeleidende leerweg). Zij lopen stage bijvoorbeeld in de verzorging, in de verpleging of bij het onderhoud van het gebouw of de tuin en kan ook administratief zijn. De jongeren brengen leven in de brouwerij en zijn ook altijd tijdens de eettijden in de keuken te vinden. Ze eten ook altijd mee en helpen mee in het bereiden van de maaltijden en weer opruimen. Voor de werkelijke verzorging en verpleging wordt naast de inwonende zorgverleners (noemen wij zorgdragers) vast gediplomeerd personeel ingezet.
Idealiter verhuizen mensen rond hun 75ste. Dan zijn de kinderen het huis uit. Dan hebben zij genoten van een aantal fijne jaren in hun huis met tuin en zijn dan toe aan het kleiner gaan wonen, zodat hun woning weer vrij komt voor gezinnen met kinderen. Het Ouden Huis zal bestaan uit diverse huurwoningen van sociaal tot middelduur.
Op dit moment doen we mee aan één tender voor realisatie van een Ouden Huis. We sluiten binnenkort een overeenkomst met een woningcorporatie voor een Ouden Huis. De architect is al begonnen met tekenen. Deze beiden ontwikkelingen liggen in het Groene Hart. We zijn ons verder aan het oriënteren in Apeldoorn en Woerden, waar we spreken met bijvoorbeeld gemeenten, beleggers en grondeigenaren. Allerlei partijen tonen betrokkenheid. Dat is geweldig leuk om te merken. Naar mate we concreter worden, kunnen we zelf concreter worden in wat we nodig hebben. Op dit moment voelen we ons vooral simultaan schakers.
De belangstelling voor deze woonvorm is enorm, hebben we gemerkt. Als we ons eigen onderzoek, op basis van huis-aan-huis-brochures, extrapoleren, zou zo’n 1,5% van de Nederlandse huishoudens interesse hebben in deze woonvorm. Enorme belangstelling. Exceptioneel groot. 1,5% van de Nederlandse huishoudens heeft interesse in woonvorm.
Bewoners krijgen een huurwoning die varieert tussen de 550 euro netto tot 850 euro netto. Prijzen zijn mede afhankelijk van gebouw en locatie. De servicekosten zijn deels woning gebonden denk aan energie en schoonmaken en deels zorg gebonden denk aan de inwonende zorgverlener. De servicekosten variëren tussen de 250 en 350 Euro afhankelijk van omvang woning en of mensen alleen of samen zijn. Voor echt aanvullende zorg zoals verpleging verzorging begeleiding en dergelijke betalen mensen extra. Deze kosten kunnen regulier worden gedekt vanuit PGB gelden of vanuit de WMO de ZVW en/of de WLZ.
Omdat mensen heel goed begrijpen en heel goed ervaren dat zij gerespecteerd worden in hun persoonlijke wensen om zelf te bepalen om hun leven in te richten. Wij nemen ze niet aan de hand. Wij zijn op de achtergrond aanwezig. Zij weten dat als het misgaat dat ze er niet alleen voor staan.
Als je woont in het oudenhuis, leef je zo lang mogelijk volledig zelfstandig. Als er gaandeweg een zorgbehoefte ontstaat, kan deze geleidelijk worden ingevuld. Het verschil ten opzichte van de huidige situatie, is dat je deze zorgondersteuning kunt vinden bij professionals in huis die je kent. Je hoeft niet te verhuizen. Je mag je eigen bankstel houden. Er is in gewone verzorgingshuizen geen ruimte voor een bank, waar je lekker tegen elkaar aan kunt zitten. Je mag je huisdier niet meenemen of je krijgt een eenpersoonsbed terwijl je je hele leven in een tweepersoonsbed hebt geslapen.
Als alles volgens plan verloopt, zullen in 2019 twee huizen operationeel zijn. Alles bij elkaar begint het handen en voeten te krijgen. Dat is hartstikke mooi. Dit proces gaat niet van de één op andere dag. Om het eerste huis tot een succes te maken, hebben we 200.000 Euro nodig. 70.000 leggen we zelf in om operationeel te zijn bij oplevering. 130.000 willen we met crowdfunding ophalen. Als 65.000 mensen (mogelijk in één stad) 2 Euro willen doneren, of als 520 mensen 250 Euro willen doneren, zijn we er. Dan kunnen we laten zien dat het kán. We hebben behoefte aan betaalbare grond om te bouwen. Onze doelgroep zijn mensen met een inkomen dat varieert van AOW tot middeninkomens. Dat rechtvaardigt een betaalbare grondprijs. Daarnaast bespaart ons initiatief veel maatschappelijke kosten. Denk aan het voorkomen van overbelaste mantelzorgers/huisartsen die niet weten waar ze een patiënt op leeftijd kunnen onderbrengen, ziekenhuizen die bedden bezet moeten houden, etc..
Ook komen we graag in contact met ondernemende, liefdevolle en vrolijke echtparen die in hun eigen woonplaats zo’n oudenhuis willen runnen. Die altijd in mogelijkheden en kansen denken. Die beiden een opleiding hebben in de zorg en/of facilitair management.