Ook liefdevolle leiders moeten tegenspraak organiseren

• Je bent tóch de baas, zei haar vriendin na een rondje joggen op de vroege ochtend.
• Maar ze kunnen alles tegen me zeggen, echt waar. Doen ze ook wel, hoor, volgens mij.
• Nee, dat doen ze niet, zei de vriendin die aan haar verse muntthee lurkte, ook al voelen ze dat je een liefdevolle leider bent. Want jij bent toch de baas.
• Dus ze kijken helemaal niet kritisch naar mijn voorstellen?
• Niet écht kritisch. Ze denken met je mee. Want je blijft toch de baas.
• Goh zeg, best eng, eigenlijk, zei ze en bestelde een dubbele espresso.

Waarom ook liefdevolle leiders tegenspraak moeten organiseren

Je wilt goede besluiten nemen, op basis van feiten en argumenten.

En je wil dat je medewerkers met je meedenken. Want je waardeert hun mening en hun expertise. Jij hebt immers niet álle wijsheid in pacht. En je kunt weleens iets over het hoofd zien. Bovendien betaal je die mensen niet voor niets.

En ze doen dat graag, jouw medewerkers, ze denken graag met je mee.

Want ze waarderen je en hebben hart voor de zaak. Jullie hebben een goede verhouding. Want zij voelen zich ook gewaardeerd door hun baas. Heerlijk, zo’n fijne samenwerking. Komt ook steeds ter sprake bij functioneringsgesprekken en bij het jaarlijkse medewerkers-tevredenheidsonderzoek.

Meedenken, is dat voldoende?

Als je de bewering dat zwanen wit zijn, wilt onderbouwen, ga je dan op zoek naar zo veel mogelijk witte zwanen? Of ga je op zoek naar die ene zwarte zwaan? Juist, je doet beide. Je hebt ook mensen nodig die ‘tegendenken’.

Op zoek naar kritische medewerkers

Gaat dat vanzelf? Nee, dat moet je organiseren. Want ‘tegendenken’ is eng. Straks denkt de baas nog dat je niet mee wil werken. En de baas blijft toch de baas.

Iedere organisatie is politiek

Per definitie. Er is een hiërarchie. Soms duidelijker, soms minder duidelijk zichtbaar. Maar altijd voelbaar. Er spelen verschillende belangen. Er ontstaan kampen. Persoonlijke agenda’s. Geen medewerker ontkomt eraan. En ook de meest liefdevolle leiders moeten ermee dealen. Gevolg? Een zuivere discussie op basis van argumenten – zonder dat onderlinge verhoudingen, etc., een rol spelen – wordt niet gevoerd. Zeker niet met de baas. Want ja, die blijft toch de baas.

What do do?

Organiseer tegenspraak.

Geef mensen de opdracht, nodig ze uit, om op zoek te gaan naar die ene zwarte zwaan die jouw bewering onderuithaalt. Vraag de mensen die geneigd zijn met je mee te denken om eens tegen je in te denken. En laat duidelijk zijn dat die zwarte zwaan niets te maken heeft met hun persoonlijke mening of met gebrek aan hun loyaliteit aan de baas.

Weet je wat jij moet doen, zei de vriendin toen haar muntthee op was, jij moet die cursus debatteren bij de Haagse Hoogvliegers gaan volgen in november. En je medewerkers ook. Daar leer je hoe je tegenspraak organiseert. Is nog leuk ook.

Patricia Wouda I Debat- Lobby- en Integriteitstrainer en adviseur