Zelfregie in de zorg zorgt voor meer collectieve gezondheid en heelheid

Liefdevol leiderschap in de zorg: van zelfregie naar collectieve gezondheid – De huidige revolutie in nieuwe inzichten over wat werkelijk ziekte en gezondheid beïnvloedt en hoe we gezond kunnen blijven, nodigt zowel patiënt als zorgverlener uit om de eigen rol in het zorgproces te heroverwegen. Voor beiden is een herbezinning aan de orde op de vraag “Wat is liefdevol leiderschap in de zorg?”

Een positieve toekomstvisie op de zorg
door Jan-Willem van Aalst en Anja Wolters, www.heelheid.nu, 6 februari 2018

Steeds meer mensen willen zelfregie in de zorg

Recent lazen we in de NRC, op basis van onderzoek van subsidieverstrekker ZonMw, dat een groeiend aantal burgers meer grip wil hebben op de eigen gezondheid. Tien procent lijkt weinig, maar de trend is gezet. Ook stelt het artikel ‘De patiënt weet het beter dankzij dokter Google‘ dat vele mensen Internet als inspiratie en informatiebron benutten om informatie te vergaren. Deze, in beginsel, positieve ontwikkelingen van toenemende zelfsturing hebben consequenties voor alle partijen die nu met de zorg gemoeid zijn. We zetten ze hieronder voor je op een rij.

Zelfregie in de zorg betekent: van ‘Dokter maak mij beter’ naar ‘samen verkennen’

Het je verdiepen in ziekteprocessen, medicatie, genezing en heling, stellen zowel zorgvrager als zorgverlener voor een nieuwe uitdaging over hun eigen rol. Als die (steeds vaker zelf-geïnformeerde) burger zich met een zorgvraag meldt bij een arts, therapeut of specialist, dan volstaat het zorgproces niet (meer) met de vraag: “Dokter, maak mij beter!” Immers: de symptomen bij de zorgvrager zijn te zien als boodschappers van een soms behoorlijk complex verhaal. De benodigde kennis voor de juiste route terug naar totale gezondheid kan alleen gevonden worden als de zorgvrager en zorgverlener samen de daarvoor benodigde inzichten, of kennis, boven tafel krijgen. Dat kan eigenlijk alleen goed werken als de zorgvrager en de zorgverlener in een volstrekt wederkerige relatie met elkaar verkennen wat er precies aan de hand is (anamnese en diagnose). Dit vraagt om een grote openheid en vertrouwen aan beide kanten. Vanuit spiritueel oogpunt wordt wel gezegd dat het genezingsproces begint zodra zorgvrager en zorgverlener bereid zijn niet meer over de ander te oordelen.

Zelfregie in de zorg – uitdagingen en tips voor de zorgverlener

Voor de zorgverlener is het open en aandachtig het gesprek ingaan vanuit een breed perspectief een uitdaging, omdat die vaak nog in het ‘tijdslot-regime’ zit van de zorgverzekeraar. Een dergelijke brede verkenning lukt in het algemeen niet in tien minuten. Dit verklaart deels de groeiende groep zorgverleners die ervoor kiest uit dat zorgstelsel te stappen, met het risico op minder patiënten (of liever: zorgvragers) die die manier van zorgverlening nog kunnen betalen. Zijn er voor zorgverleners ook ‘quick-wins’ te behalen? Wij denken van wel en geven hieronder een aantal mogelijkheden:

1. Laat iedere zorgvrager voor zijn of haar consult het ‘Positieve Gezondheidsmodel‘ van Machteld Huber invullen. Het invullen van het model nodigt de patiënt zijn eigen gezondheid en welzijn te waarderen op diverse leefgebieden: financiën, werk, relaties, etc. Zo krijgt u als zorgverlener in één oogopslag inzicht in de terreinen waar winst te halen valt en een eerste idee naar wie u straks mogelijk kunt doorverwijzen. Maak uw patiënten duidelijk dat u voor heelheid, fitheid en gezondheid gaat op alle vlakken en dat u dat samen met uw zorgvragers wilt doen.
2. Wij zien mooie voorbeelden van ‘informatierijk’ wachtruimte- of wachttijd management in de praktijk. Welke informatie biedt u uw cliënten aan? Activeert deze informatie de wil van uw cliënt om zijn zelfregie op te pakken?
3. Bekwaam uzelf in de diverse mogelijkheden die er zijn om de wil tot heelheid, fitheid en zelfregie in uw patiënten aan te wakkeren.
4. Overweeg om u bij te scholen tot integraal begeleider, waarin allopathische en complementaire interventies in samenhang worden bekeken en toegepast.
5. Investeer in een warm relatienetwerk van excellente zorg- en welzijnprofessionals in uw wijk.

Zelfregie in de zorg – uitdagingen voor de patiënt

De patiënt zelf heeft naast een mogelijke financiële uitdaging ook nog de innerlijke vraag te beantwoorden of die het echt aandurft om de regie op de eigen gezondheid aan te pakken. Want zoals Dr. Dispenza ons herinnert “Wie zou je zijn zonder je ziekte?” Voor velen is dat onbekend terrein, en dat kan eng aanvoelen. Wat kunt u als patiënt / cliënt doen?

Wetende dat uw huisarts meestal maar 10 minuten heeft, kunt u tijd winnen door uzelf de vraag te stellen: op welk niveau zit mijn  gezondheid nu en op welk niveau wil ik dat het wordt? Is een 5 goed genoeg? Of streeft u naar een 7, 8 of 9? Geef dit uw huisarts aan en geef aan wat u bereid bent om te investeren in tijd, middelen en wat u nodig denkt te hebben bij het doorvoeren van verandering en in uw levensstijl, bijvoorbeeld qua voeding en lichaamsbeweging.

Kortom, er zijn aan beide kanten de nodige uitdagingen, maar de beloning is dan ook groot: een blijvende ervaring van heelheid, oftewel totale gezondheid van lichaam, energie en geest.

Wederkerigheid als verplicht vak voor zorgprofessionals

Een dergelijke wederkerige onderzoekende houding bij zorgverleners cultiveren, zou naar ons idee een belangrijk onderdeel moeten zijn in de huidige opleidingen verpleeg- en geneeskunde. Niet alleen richten deze opleidingen zich nog veelal goeddeels op medicatie (aspecten van lifestyle medicine zoals voeding, beweging en stressmanagement beginnen nog maar net enige aandacht te krijgen), maar ook de geschetste veranderende relatie tussen zorgvrager en zorgverlener ontbreekt nu nog goeddeels in de opleidingen. Dit vraagt om een nieuwe focus op liefdevol leiderschap in de opleidingswereld: liefde voor de mens als geheel, én liefde voor de waarde van de onderzoekende relatie met de zorgvrager. Wederkerigheid als verplicht vak zou best wel eens verrassende resultaten kunnen opleveren!

Steeds vaker komen medische onderzoeken tot de conclusie dat een dergelijk wederkerig proces, dat zich richt op de fysieke, relationele, financiële, culturele, contextuele, energetische, spirituele, systemische en mentale gezondheid, leidt tot patiënten die zich als mens gezien, gehoord en erkend voelen. Die zich door die fundamentele erkenning van het mogen zijn zoals ze zijn, de ruimte voelen om van binnenuit hun diepere blokkades, verstrikkingen en/of ’tekorten’ onder ogen te zien en (kleine) stappen te gaan zetten in het wijzigen van hun overtuigingen en levensstijl. Dat kan sterk bijdragen aan het weer ervaren van heelheid.

De impact van heelheid voor de samenleving

We verwachten dat we als collectief meer en meer gaan kiezen voor de wederkerige verkenning. Op micro-niveau wordt de bovenbeschreven helende ervaring van de erkenning al significant ervaren. Deze innerlijke en fysieke transformatie heeft, conform het grass-root principe, positieve consequenties voor onze samenleving als geheel op meso- en macro niveau. Doordat wij steeds meer de autoriteit nemen over eigen gezond en welzijn, wordt medicatie meer en meer overbodig en het vertrouwen in het zelfhelende vermogen groeit. Dat dit doorwerkt op minder belasting van het oppervlaktewater en bewustere keuzes van de overheid ten aanzien van luchtvervuiling spreekt dan vanzelf.

Dat vraagt dus ook om nieuw liefdevol leiderschap in de medische industrie. De grote farmaceuten zullen moeten volgen om het groeiende verlangen van de burger voor blijvende gezondheid te dienen vanuit werkelijke liefde voor de blijvende totale gezondheid van de burger. Zij zullen naar nieuwe verdienmodellen toe moeten. De industrieel-farmaceutische bedrijven die zullen overleven zijn de bedrijven die zich ook richten op middelen (bijvoorbeeld het faciliteren van interventies) die effectief zijn op energetisch en mentaal niveau. Want alleen liefdevol leiderschap leidt uiteindelijk tot blijvend positief resultaat voor mens en milieu.

Heelheid ervaren?

Jan-Willem van Aalst en Anja Wolters zullen op 15 mei een dag verzorgen voor zorgprofessionals over Heelheid en het stimuleren van zelfregie bij je cliënten. Hoe kun je bij je cliënten de innerlijke wil naar gezondheid en heelheid aanwakkeren? Hoe kun je je ruime scala aan gesprekstechnieken en interventies verder uitbreiden? Wat betekent dat versterkte zelfregie van je gesprekspartners voor jou, je gesprekken en voor je organisatie? Je krijgt o.a. vanuit het 4 lichamen model een aantal zeer praktische handreikingen om met meer gemak meer te bereiken mét je gesprekspartners.

Op 29 mei zullen we voor zorgstrategen een systeemopstelling organiseren over  zorgtransitie richting holistische zorg. Wat zijn de obstakels en waar liggen de mogelijkheden ‘in het veld’?

Je kunt je belangstelling voor één of beide trainingen alvast kenbaar maken door een mail te sturen naar: petra.hiemstra@haagsehoogvliegers.nl

Cadeautje voor jou!

En last but not least: omdat Jan-Willem en Anja geloven dat liefdevol leiderschap begint met een liefdevolle verbinding met jezelf bieden zij namens Heelheid.nu ter ere van Valentijnsdag 14 boeken ‘Heelheid, Lexicon Positieve gezondheid aan. Het boek geeft inzichten en tips om de liefde voor jezelf aan te gaan.  De eerste 14 inschrijvingen voor de nieuwsbrief van Heelheid.nu kunnen rekenen op het boek.