Bore-out door Marjo Crombach I Boekbespreking & verloting

Bore-out I Boekbespreking & verloting – Sleep je jezelf iedere dag door een (jouw!) leven dat je nul energie geeft? Moet je jezelf steeds met veel moeite tot dingen zetten? Ervaar je je werk als eentonig, routinematig, onder je niveau, niet passend bij je interesses of saai? Heb je het idee dat je weinig invloed op keuzes hebt die gemaakt worden? Of dat de tijd eindeloos duurt? Kun je voor je gevoel niet uit de situatie ontsnappen terwijl je dat wel wilt? Voel je je verveeld, onderprikkeld, rusteloos, niet-erkend, doelloos en heb je steeds de neiging om over dingen na te denken of dingen te doen die niet bij je werk horen? Zorgt dit (onbewust) voor stress (om maar niet bij collega’s door de mand te vallen), uitputting, een negatief zelfgevoel en verlammende, negatieve gedachten?

Mogelijk heb je dan zonder dat je het in de gaten hebt last van een bore-out. Daar kun je, net als een burn-out, fysiek en psychisch behoorlijk ziek van worden. En de kans dat hoogbegaafden hier last van hebben of krijgen, is hoger dan gemiddeld!

boekbespreking & verloting, door Petra Hiemstra, 31 augustus 2021

Bore-out – een beroerde en belastende zaak!

Volgens Marjo Crombach, schrijver van het recent verschenen (en mede dankzij de vele korte aansprekende persoonlijke verhalen ook zeer prettig leesbare) boek ‘Bore-out – een praktische handleiding voor begeleiders’, stelden de Zwitsers Philippe Rothlin en Peter Werder voor het eerst vast dat er mensen zijn die dezelfde symptomen vertonen als mensen met een burn-out, terwijl het onwaarschijnlijk was dat hun werk- en leefomstandigheden tot een burn-out konden leiden. Zij beschreven het verschil tussen een burn-out en bore-out als volgt:

“Wie aan een burn-out lijdt is gestrest, heeft te veel werk en offert zichzelf voor het bedrijf en zijn werk op tot dat hij eraan onderdoor gaat. Mensen die getroffen worden door een bore-out kennen het woord stress niet; zij hoeven bij lange na niet het uiterste te geven op hun werk. Het is eerder zo dat ze niet weten wat ze moeten doen. Dat is het tegengestelde tussen twee broers. Wat ze gemeenschappelijk hebben zijn veel symptomen, die merkbaar worden bij een onbevredigende werksituatie.”

Window of Tolerance

Marjo: “Hoewel Rothlin en Werder een hele mooie aanzet hebben gegeven, heeft de wetenschap zich inmiddels duidelijk verder ontwikkeld. Zoals inmiddels uit verschillende onderzoeken blijkt, maakt iemand óók het stresshormoon cortisol aan, als langdurige en permanente verveling een bron van stress vormen. Mensen die zich overdag verveeld hebben, blijken in veel gevallen ’s avonds nog lang net zo verveeld en gefrustreerd op de bank te hangen. De uitputting maakt dat ze ook in hun privé tijd geen energie meer hebben om in actie te komen en nieuwe dingen te ontdekken of ondernemen. Daardoor belanden ze in een vicieuze cirkel, waar ze moeilijk uit kunnen komen. Siegel spreekt in dit kader over een ‘Window of Tolerance’, in het Nederlands ook wel vertaald als Venster van Verduren. Het is voor ons allemaal de kunst om zowel piekmomenten die tot ‘hyper arousal‘ leiden, als verveel momenten die tot ‘hypo arousal‘ (passiviteit en dissociatie) leiden, zo kort mogelijk te houden, en zoveel mogelijk in de ‘optimale arousal‘ te blijven: niet teveel en niet te weinig prikkels, druk en stress.”

Straining & coping

Marjo:” In mijn boek ga ik uitgebreid in op de angst voor verlies, boosheid en wrok die mensen met een bore-out kunnen ervaren. En dat is niet onlogisch. Soms worden werknemers bewust en opzettelijk in een situatie gebracht die tot een bore-out kan leiden. Een medewerker krijgt te weinig werk toebedeeld, werkt onder zijn niveau, wordt geïsoleerd van collega’s of collega’s krijgen de opdracht niet met de werknemer te praten. De Duitser Harald Ege deed hier onderzoek naar. Hij noemt dit fenomeen: “straining“en schreef er het boek Straining, eine subtiel Art von Mobbing over. Straining kan leiden tot professionele (materiële en immateriële) biologische en existentiële schade.

Ik beschrijf verschillende functionele en disfunctionele ‘coping mechanismes’: manieren waarop mensen met deze stressvolle emoties (kunnen) omgaan. Mensen kunnen functioneel met problemen omgaan: door te anticiperen bijvoorbeeld, uitzoeken wat er aan de hand is, te brainstormen, stappenplannen te maken, hulp vragen, realistische verwachtingen hebben. Maar mensen kunnen net zo goed disfunctioneel reageren: dan tonen ze zich koppig of vermijdend, steken ze hun kop in het zand , worden ze cynisch of geven ze anderen de schuld.”

Tips voor bore-out begeleiders

Marjo: “Voor begeleiders is het zeer zinvol om zich te verdiepen in bijvoorbeeld de Transactionele Analyse zoals ontwikkeld door Eric Berne (scriptboodschappen en drivers) en systemisch werk, om te kijken of deze manieren van werken waardevol kunnen zijn voor hun cliënten die lijden aan een bore-out. In mijn boek werk ik verschillende theorieën en modellen uit en geef ik 32 direct toepasbare oefeningen, zodat coaches, psychologen en therapeuten gelijk heldere schema’s hebben die ze kunnen raadplegen. Bijvoorbeeld:

1. De drie persoonlijkheidsdelen (gezonde, getraumatiseerd en overlevingsdelen) die door Franz Ruppert beschreven zijn en die door het opstellen van het ‘verlangen’ weer beter geïntegreerd kunnen worden;
2. Ook interessant zijn de zeven levensstadia en fasen van bewustzijn die door Wilfried Nelles beschreven zijn in zijn boek Het leven kent geen weg terug;
3. En helpend voor sommige mensen zijn de 6 karakterstructuren, initieel beschreven door Reich, die mensen gedurende hun leven kunnen vormen. Wibe Veenbaas heeft deze uitgebreid beschreven in zijn boek De Maskermaker. Ik geef in mijn boek een samenvatting met voorbeelden, het gaat om:

• de schizoïde of afwezige structuur;
• de orale of onverzadigbare structuur;
• de symbiotische of vervloeiende structuur;
• de psychopathische of wantrouwende structuur;
• de masochistische of opofferende structuur;
• de rigide of afstandelijke structuur.

Tenslotte wil ik graag dit inspirerende filmpje delen van rabbi Abraham Joshua Twerski, waarin hij uitlegt hoe kreeften groeien: een prachtige metafoor voor hoe we op verschillende momenten in ons leven stress kunnen omarmen zodat we onze ‘rigide schil’ kunnen afleggen, om vrijuit verder te kunnen groeien”.

Is dit boek over bore-out echt iets voor jou? We verloten 2 exemplaren!

Stuur een mail met in de titel ‘Bore-out‘ naar petra.hiemstra@haagsehoogvliegers.nl en vermeld in de mail je adresgegevens (of van diegene die je het boek gunt). De exemplaren worden verloot onder de eerste 10 respondenten na verschijning van dit artikel in onze nieuwsbrief van september 2021. De namen van de winnaars maken we op onze website bekend.

Uiteraard kun je het boek voor 26 Euro ook direct bij de schrijfster zelf bestellen (dat levert schrijvers altijd het meeste op en wordt dus zeer gewaardeerd): klik dan hier, en uiteraard kun je het ook verkrijgen via je lokale boekhandel, bol.com en managementboek.nl

Tenslotte nog leuk om te weten: Marjo is bezig aan een boek over bore-out voor het grote publiek. Hierover later meer.