Compassion Fatigue – zelfzorgchecklist voor ouders, professionals, politici en (mantel)zorgers

Veel hoogvliegers zijn dagelijks intensief betrokken bij het wel en wee van anderen. Zij stimuleren hun naasten, collega’s en cliënten in hun groei en ontwikkeling dat het een lieve lust is. Dat doen ze goed en met plezier. Een te hoge mate aan persoonlijke of professionele betrokkenheid of zorgverlening kan echter leiden tot een ‘empathisch teveel‘, zoals Ignaas Devisch het zo mooi zegt. Dat kan uitputten, moe maken, pijn doen en tot een burn-out leiden.

Als je, als ouder, psycholoog, politicus, coach, trainer, mantelzorger, hulp- of dienstverlener je focus volledig of te veel bij de ander legt, zonder goed voor jezelf te zorgen, kun je daarop leeglopen. Met hoeveel liefde je ook geeft, en hoe leuk je je werk ook vindt, goede begrenzing en zelfzorg is een eerste voorwaarde om je vak excellent te vervullen.

Als je de balans tussen geven en ontvangen verstoord raakt, kunnen gevoelens van apathie, isolatie, opgekropte emoties en het gevoel ge- of misbruikt de kop opsteken. Deze symptomen worden ook wel geassocieerd worden met een traumatisch stress syndroom, ook genaamd ‘Compassion Fatique’ of te wel: vermoeidheid ontstaan door een teveel aan meegevoel of mededogen.

door Petra Hiemstra, 3 april 2020

Goede zelfzorg is de basis van iedere ontspannen ouder en succesvolle zorg- en dienstverlener

Hoewel de effecten van Compassion Fatigue pijn en ongemak kunnen veroorzaken, is het leren herkennen en managen van de symptomen de eerste stap naar heling. Op de Engelstalige website van Compassion Fatique vind je meer informatie over wat je als ouder, professional, zorg- en dienstverleners kunt doen aan goede zelfzorg. Ook voor organisaties staan er waardevolle tips op over hoe zij hun betrokken medewerkers kunnen steunen in hun hulp en dienstverlening aan anderen.

Checklist Compassion Fatigue – wat kun je zelf doen

Check hieronder of deze checklist punten bevat die jou kunnen helpen je werk als coach, trainer, mantelzorger, hulp- of dienstverlener gezond uit te voeren:

		1. Dat zou ik meer kunnen doen	2. Dat doe ik al genoeg
1	Aantal getraumatiseerde cliënten beperken
2	Regelmatige intervisie
3	Regelmatige supervisie
4	Niet meer dan maximaal 7 cliënt -contacturen per dag (of zoveel als voor jou prettig is)
5	Regelmatige bijscholing ter versterking van mijn beroepscompetentie
6	‘Afscheidsritueel’ aan het eind van iedere zitting om de cliënt ook innerlijk uitgeleide te doen (en voor ouders: een goede dagstart en dagafsluiting met de kinderen)
7	Oefen om ‘belastend materiaal’ af te leggen aan het eind van de dag
8	Innerlijk een veilige plaats hebben om die te kunnen bezoeken
9	Me bekommeren om mijn eigen nog kwetsbare persoonlijkheidsdelen
10	Eenzame wandelingen / dagboek schrijven
11	Ontspannen vakanties (elk kwartaal)
12	Eigen psychotherapie (steeds wanneer nodig)
13	Plezierfactor verhogen (spelen, zingen, dansen, film, theater, kunst, beweging, schilderen, beeldhouwen etc.)
14	Lichamelijke weerstand verhogen: duursport, lopen, zwemmen, fietsen, wandelen)

Wat is helpen?

Een prachtig sprookje over de kunst van het helpen is ‘De weg van rups naar vlinder‘. Ik lees het regelmatig aan mijn zorgverlenende cliënten en collega coaches voor.

Zelf beter leren omgaan met je energie of je grenzen beter leren voelen/aangeven?

Wil je actief werken aan het goed in balans houden van zorgen voor jezelf en zorgen voor anderen? Wil je professioneel leren omgaan met conflicten of hoffelijk leren onderhandelen? Leren loslaten? Respectvol met grenzen omgaan en je eigen grenzen duidelijk stellen? Goed in je kracht blijven staan? Kijk dan in onze agenda of er een training is, die aansluit. Je bent van harte welkom.

Meer lezen
Theoloog Theo Hettema schreef recentelijk dit mooie artikel over zelfzorg voor pastores. Ook leuk om te lezen als je niet gelovig of spiritueel bent.