De emancipatie van de hoogbegaafde mens: een nieuwe beweging

De emancipatie van de hoogbegaafde mens: een nieuwe beweging – Hoogbegaafdheid is geen nieuw fenomeen. Door de eeuwen heen hebben hoogbegaafde en meervoudig begaafde mensen de wereld gevormd met hun denkkracht, creativiteit en uitzonderlijke talenten. En toch is de wetenschappelijke erkenning van hoogbegaafdheid nog jong; pas twintig jaar geleden begon men dit onderwerp serieus te onderzoeken. In die tijd werd hoogbegaafdheid vooral als een probleem beschouwd. Mensen die sneller dachten, dieper voelden en grotere ambities hadden, voelden zich vaak onbegrepen en buitengesloten. Na meer dan een decennium aan praktijkervaring in het laten stralen en excelleren van hoogvliegers, zie ik de laatste tijd iets opmerkelijks gebeuren: de hoogbegaafde mens komt (vliegt?!) ‘uit de kast’ – hoe leuk is dat?!

door Petra Hiemstra, 2 april 2025

Van miskenning naar erkenning

Decennialang worstelden hoogbegaafde volwassenen met het gevoel anders te zijn. Ze pasten zich aan, deden zichzelf tekort en probeerden te voldoen aan de verwachtingen van hun omgeving. De wetenschappelijke pioniers, zoals Noks Nauta, Maud Kooijman Van Thiel, Kathleen Vendericks, Tessa Kieboom en Rianne van de Ven, hebben hierin een cruciale rol gespeeld door te laten zien dat hoogbegaafdheid geen probleem is, maar een kracht. Hun werk heeft deuren geopend voor de emancipatie van hoogbegaafden: mensen die hun sensitiviteit, bewustzijn en ambities niet langer willen onderdrukken, maar juist willen vieren.

De ‘coming out’ van de hoogbegaafde mens

Na elf jaar werken met hoogbegaafde volwassenen merk ik een duidelijke verschuiving. Er ontstaat een emancipatiegolf. Hoogbegaafden beginnen hun anderszijn te omarmen. Ze durven zichzelf steeds meer te laten zien in hun volle kracht: hoogsensitief, hoogbewust en hoogambitieus. In plaats van zich aan te passen, kiezen ze ervoor om aan te sluiten. Om werk- en sociale omgevingen te zoeken waarin ze volop kunnen en mógen floreren. Dit vraagt om een verandering, niet alleen bij hoogbegaafden zelf, maar ook bij de samenleving.

Een nieuwe samenleving

Deze beweging raakt niet alleen individuen, maar ook organisaties en werkculturen. Steeds meer bedrijven en teams beseffen dat neurodiversiteit een kracht is. Ze creëren werkplekken waar hoogbegaafden kunnen gedijen, waar hun snelheid van denken, hun diepgang in gevoelsreflecties en hun innovatieve blik niet als bedreiging worden gezien, maar als een aanwinst.

Hoe organisaties kunnen bijdragen

Voor organisaties betekent dit een kans om de potentie van hoogbegaafde medewerkers te benutten. Dit vraagt om een cultuurverandering waarin creativiteit, autonomie en diepgaand denken en waarnemen worden gewaardeerd en de ruimte krijgen. Zeker bij de overheid zijn er fantastische regelingen waar teams gebruik van kunnen maken, om in te kopen wat zij hiervoor nodig hebben.

Werkgevers kunnen hoogbegaafden ondersteunen door flexibele structuren te bieden, ruimte te geven voor innovatie en een open dialoog te stimuleren. Door oprechte nieuwsgierigheid naar en betrokkenheid bij elkaar te cultiveren. Bijvoorbeeld in een HB Leiderschap leergang, waarin hoogbegaafde medewerkers kennis delen én samen ontwikkelen door intervisie. Een essentieel onderdeel hiervan is – je raadt het natuurlijk al! – grootluisteren: het zo gericht en gelaagd luisteren zodat ieders hoogste potentieel, ieders telos, tevoorschijn kan komen.

Door echt te luisteren naar de diepere lagen van iemands gedachten, gevoelens, wensen, verlangens en ambities, kunnen organisaties hoogbegaafden beter begrijpen en inzetten op een manier die niet alleen henzelf, maar ook het grotere geheel ten goede komt.

Door hoogvliegers te (h)erkennen als pioniers en visionairs, kunnen organisaties bijdragen aan het vormgeven van de Nieuwe Tijd – een tijd waarin vernieuwing, bewustzijn en duurzame vooruitgang centraal staan.

Inspirerende bronnen

Voor wie zich verder wil verdiepen in dit onderwerp, zijn er een aantal boeken en onderzoekers die waardevolle inzichten bieden:

• Noks Nauta & Tessa Kieboom – pioniers in het onderzoek naar hoogbegaafdheid bij volwassenen.
• Mary-Elaine Jacobsen – The Gifted Adult – een klassieker over het begrijpen en omarmen van hoogbegaafdheid.
• Elaine Aron – The Highly Sensitive Person – hoewel niet specifiek over hoogbegaafdheid, biedt dit boek veel inzichten in hoogsensitiviteit, wat vaak samengaat met hoogbegaafdheid.

Omarm je potentieel

De hoogbegaafde mens is uit de kast en in beweging. De tijd van aanpassen en verbergen is voorbij. Er breekt een tijd aan waarin hoogbegaafden hun volledige potentieel mogen leven en waarin de wereld hun unieke kwaliteiten steeds meer gaat waarderen. Dit is de tijd van de hoogvlieger die kiest voor een leven in vrijheid, vervulling en authenticiteit.

Heb jij de sprong al gewaagd?

Op zoek naar loopbaan coaching in Den Haag of coaching rondom hoogbegaafdheid?

Neem gerust contact op. Een eerste kennismaking is altijd geheel vrijblijvend en gratis. Kan telefonisch of bijvoorbeeld via Google Meet, Zoom of Teams. Net wat voor jou het fijnste is.

Petra Hiemstra – petra.hiemstra@haagsehoogvliegers.nl of bel: 06 33803867

Liever eerst zelf aan de slag? Bestel dan mijn Doe Het Zelf-Coachtraject voor 7,50 Euro (e book)