‘Dat lukt mij nooit! Ik moet dit perfect doen! Ik ben het niet waard! Mijn logica is zo anders, ze zullen me wel dom vinden! Ik ben anders dan de rest! Ik mag geen fouten maken!’
Onze innerlijke criticus voelt soms als een kippenkoor dat schel in onze oren schreeuwt. Het gekakel in ons hoofd zorgt dagelijks voor een energielek. Het heeft misschien wel meer effect op onze energie huishouding dan we tot nu toe dachten. Energie die je natuurlijk liever besteedt aan dingen die er wél toe doen!
door Sandra Brandt, 21 maart 2017
In je hoofd bevinden zich twee amandelvormige kernen van neuronen, de amygdalae, die voortdurend scannen of we in gevaar zijn. In het recent uitgekomen boek Van big bang naar burn out lees je hoe waarschuwingssysteem 2,5 miljard jaar geleden is ontstaan bij de vissen (dus nog vóór de mens bestond!). Bij mogelijk gevaar brengen de amygdalae ons lichaam in gereedheid om te vechten, vluchten of te bevriezen. De amygdalae maken hormonen aan die je lichaam activeren waardoor je stress ervaart. Het hoeft helemaal niet te betekenen dat je wérkelijk moet vechten of vluchten. Sterker nog in de meeste gevallen is er niet eens gevaar. En toch zijn daar de stressreacties, te merken aan een versnelde hartslag en zwetende oksels voordat je, bijvoorbeeld, je presentatie gaat houden voor een groot publiek. Het ontstaat reflexmatig, onbewust en dus voordat je er erg in hebt. Als het blijft bij een versnelde hartslag en wat klotsende oksels en je gewoon wél dat podium opstapt voor jouw presentatie is er niks aan de hand. Je kunt het gebruiken om alert en gefocust te blijven op je taak. Zodoende is er geen energie lek.
Echter, in een heleboel gevallen blijft het niet bij een versnelde hartslag en zweten. Je innerlijke criticus strijkt neer als een heus kippenkoor in je nek en tettert oorverdovend:
‘Dit wordt niks!’
En vervolgens ga je je verdedigen om het tegendeel te bewijzen:
‘Ik heb prima geoefend, dit kan ik’
De criticus is niet over te halen tot een positieve mening, die is alleen maar aan het klagen dus die doet er een schepje bovenop:
‘Je zult net zien dat je je tekst kwijt bent en mensen afhaken met hun aandacht.’
Voor je het weet ben je in een heel gesprek verzeild geraakt tussen jou en je innerlijke criticus. Je tracht er van te winnen en jezelf op te peppen om het toch te kunnen. Het wordt luider en luider in je kippenkoor. Het gekakel is bijna niet meer te harden.
Of erger nog: je GELOOFT de criticus, richt jezelf ten gronde en gaat zelf als een bang vogeltje het podium op. De selffulfilling prophecy ligt op de loer want grote kans dat op deze manier je publiek niet geboeid raakt en afhaakt, precies zoals je criticus had voorspeld. Je kunt je voorstellen dat je weinig energiek het podium weer verlaat.
De kunst is om je innerlijke criticus te ZIEN, ERKENNEN en geen enkele voeding te geven. Juist DAT is de kracht. Zodra je namelijk moeite gaat doen om hem of haar het zwijgen op te leggen ga je ermee in gesprek, met alle gevolgen van dien…
Het gesprek hierboven is in de derde persoon geschreven, alsof de innerlijke criticus echt een stem is. Normaal gesproken ervaren mensen hun innerlijke criticus niet zo. Zij vertellen mij dat zij zélf vinden dat ze het niet kunnen, dat ze zélf vinden dat het nooit wat kan worden. Die manier van denken kost bakken energie. Je positioneert jezelf in een slachtoffer positie en een ander (de criticus) heeft het stuur in handen. Mijn allereerste tip is dan: herformuleer je woorden zodanig dat je wél weer aan het stuur kan komen. Wees dus de waarnemer of dirigent van de kippen in het kippenkoor op je schouder in plaats van een kip(pen) zelf! De criticus is dan als een ander die tegen jou praat. Zodoende ben je in staat om te zien wat je zélf ook al weer wilde en houd je de regie. Je kunt los van de criticus gewoon de voors en tegens afwegen en op een ontspannen manieren voelen wat wijsheid is. Ik ervaar dat meer op het niveau van mijn buik en merk dat ik dan ‘als vanzelf’ weet hoe ik mijn weg kan vervolgen (zonder energielek). Kun je de stemmen niet negeren zet dan alles op alles voor de volgende twee stappen.
Als je je innerlijke criticus gaat herkennen, kun je twee dingen doen:
A. Klagen over het feit dat hij er weer is. Deze optie brengt je weinig, hooguit verzet en spanning want je zet jezelf wederom in een slachtoffer positie. Als je op deze manier praat met anderen lokt dat bij je toehoorders een zelfde soort reactie uit waardoor je elkaar versterkt in deze slachtofferpositie. Kortom je creëert een energielek. Wat je óók kunt doen is:
B. Je gedachten zó formuleren dat zij je wel gaan dienen! Ik kies iedere dag opnieuw om klaagvrij te blijven. Dat betekent dat ik het bestaan van de criticus erken. Verder heb ik hem gepositioneerd naast mijn pad. Voorheen vond ik dat hij voor mij stond en versperde hij mijn weg. Nu ik ervoor kies dat hij ernaast staat helpt hij me juist om mijn pad weer bewust te zien! Doordat de criticus verschijnt wordt ook het pad dat ik wél wil lopen weer goed zichtbaar. Deze aanname helpt mij mijn stuur in handen te houden en mijn eigen weg te gaan.
Je hebt je criticus in de gaten, je voelt aan je lijf wanneer je Amygdalae gevaar hebben opgemerkt en je snapt dat er in de meeste gevallen geen wérkelijk gevaar is voor jouw leven. Je bent inmiddels in staat om de waarnemer van de kippen te zijn en gaat niet meer in op hetgeen er wordt gekakeld. Zodoende geef je er geen voeding aan en wordt het rustig in dat kippenhok op je nek.
En nu? De angst is er niet minder om geworden. Hoewel je snapt dat er geen werkelijk gevaar is om dat podium te pakken, gaat je hart gaat nog steeds sneller en heb je nog steeds een uitstekende deodorant nodig. Dat is OK! Je angst mag er zijn. Je hebt al veel gewonnen als je je niet verder laat voeden door klagende, onzeker makende en beschuldigende gedachten van je criticus. Je aanschouwt het geheel in je hoofd, pakt de angst bij de hand en betreed je podium. Met je angst aan de hand maak je vanuit je buik, hart en hoofd contact met het publiek. Juist omdat je wérkelijk helemaal in contact staat met jezelf, met al je emoties en gevoelens. Als je helemaal in verbinding staat met jezelf en vanuit liefde en verlangens spreekt en contact maakt met je publiek, gebeurt er iets magisch. Je krijgt en houdt makkelijk de aandacht, mensen voelen zich door jou gezien en je maakt een innemende en onuitwisbare indruk. De kippen zitten rustig op hun stok en energiek verlaat je het podium.
Hoe vaker je oefent met de angst aan de hand, gewoon doorlopend op jouw pad, hoe meer je bouwt aan warmere contacten met de mensen om je heen. Die warme contacten helpen je een volgende keer om je diepste wensen te laten uitkomen en steunen je ook als dat eens niet lukt en je minder in je vel zit.
In het magazine Klaagvrij Leven vind je interviews, onder andere over de geluksroute, Jump Movement en het ontwikkelen van een creatieve geest.
Interesse?
Stuur een mail met in de titel: Klaagvrij magazine naar petra.hiemstra@haagsehoogvliegers.nl en vermeld in de mail je adresgegevens. De magazines worden verloot onder de eerste 10 reacties.
Over Sandra Brandt
Sandra Brandt beoefent al meer dan 365 dagen met Klaagvrij Leven en schrijft hier een boek over. De inzichten die ze hierdoor krijgt buitelen over elkaar heen en ze is mateloos geboeid door haar nieuwe levenswijze. Op de hoogte blijven van de ontwikkelingen? Schrijf je in voor het Klaagvrij Nieuws of start met de E-Cursus 365 dagen Klaagvrij.
Lees het boek: F*ck die onzekerheid van Vreneli Stadelmaier
Of lees over de methode van Voice Dialogue, een waardevolle methode om de energiepatronen van waaruit ‘karakters’ en rollen voortkomen, in jezelf te onderzoeken en te ervaren.