Hoe kap je saai/veelpraters hoffelijk af? Robert Hargrove over ‘rutstories’ vs ‘riverstories’

Je kent ze wel. Mensen die zeer saaie verhalen vertellen. In het boek Meesterlijk Coachen beschrijft Robert Hargrove dit voor velen herkenbaar fenomeen: sleurverhalen. Hij plaatst deze “rutstories”, sleurverhalen, tegenover “riverstories”, flow verhalen. Nadat hij beide begrippen behandeld heeft, biedt hij zijn lezers handvatten hoe deze verhalen hoffelijk af te kappen. En beter nog: hij leert je hoe je mensen kunt helpen hun verhalen positief te transformeren.

door Petra Hiemstra, 21 maart 2019

Rutstories I 5 soorten sleurverhalen

Sleurverhalen zijn…. SAAI! Voor zowel verteller als luisteraar bevatten ze weinig tot geen nieuws. Erger nog, sleurverhalen zuigen alle energie weg. En ze zorgen ervoor dat de verteller vast blijft zitten in oude zijnswijzen en oude denkpatronen. Dat resulteert in passiviteit.

Sleurverhalen herken je aan het feit dat mensen een inaccurate, machteloos makende en verstoorde interpretatie van de werkelijkheid geven als ze over gebeurtenissen vertellen. Sleurverhalen ontstaan vaak doordat mensen de moed opgeven als ze iets niet lukt of anderen de schuld geven voor onbedoelde resultaten in plaats van daar zelf verantwoordelijkheid voor te nemen en te leren van de lessen die hierdoor geboden worden.

Sleurverhalen ontstaan als mensen zaken persoonlijk opvatten die niet persoonlijk opgevat dienen te worden. Door de herhaling van steeds het verhaal, ontstaat voor de verteller een zelfversterkende werking. Iedere keer als het verhaal vertelt wordt, nestelt het zich dieper in, in het lichaam van de verteller.

Hargrove noemt vijf soorten sleurverhalen:

1.    Het ‘Ik heb andermans goedkeuring nodig’ verhaal;
2.    Het ‘ik ben bang om kwijt te raken wat ik heb’ verhaal;
3.    Het ‘miskende slachtoffer’ verhaal;
4.    Het ‘verdovings’ verhaal;
5.    Het ‘waarom moeite doen’ verhaal.

Riverstoriers I Flowverhalen

Als mensen je een flowverhaal vertellen, hoor je een heldere, levendige, sprankelende toon in hun verhaal. Het verhaal is eerlijk, authentiek en de spreker toont kwetsbaarheid over zijn of haar groeikansen, leerpunten en kwetsbare eigenschappen. Uit deze verhalen komt naar voren dat mensen een inzicht hebben gekregen in hun eigen domheid, die hen in staat heeft gesteld om de lessen te leren die ze moesten leren om de volgende stap in hun leven te kunnen zetten.

Hoe verander je sleurverhalen vriendelijk in flowverhalen?

Als liefdevolle leider wil je mensen helpen om hun sleurverhalen in flowverhalen te transformeren. Hoe maak je mensen  vriendelijk los uit de greep van hun defensieve denken, als de zelfrechtvaardigende logica ervan rampzalige gevolgen dreigt te hebben?

Om sleurverhalen in flowverhalen om te kunnen zetten, is meer nodig dan een babbeltje bij de koffieautomaat of waterkoeler. Er zijn één-op-één of coachgesprekken voor nodig waarin je, nadat je een plezierige veilige setting hebt gecreëerd, op tenminste 3 niveaus van de menselijke ervaring de confrontatie aangaat:

1.    Je wilt de wil van de spreker versterken om iets in zijn of haar leven tot stand te brengen en helpen het leven(sverhaal) in een positieve richting te buigen, daartoe;

2.    Wil je de beperkende overtuigingen en aannames die je hoort in het verhaal, en die tot onbedoelde of ongewenste resultaten leiden helder terug spiegelen opdat jullie ze samen kunnen onderzoeken en de ander ze kan herzien. Dit vergt de bereidheid om;

3.    Jouw emotionele energie aan te willen wenden als bron van informatie opdat de ander zijn of haar fysieke blokkades kan loslaten.

In 4 stappen plan verhalen positief grootluisteren en transformeren

• Stap 1 – onderbreek op vriendelijke doch ferme wijze het verhaal van de spreker en zeg: Wacht eens even, volgens mij zit je hier een sleurverhaal te vertellen en ben je dus een kuil voor jezelf aan het graven’. Dit ingrijpen betekent niet alleen dat je het verhaal letterlijk onderbreekt, maar ook dat je spreekt en luistert met de overtuigende intentie om de illusies van waaruit mensen handelen en spreken te doorbreken.Hiervoor moet je hun bestaande interpretatie structuur, kaders, overtuigingen en aannames doorbreken. Mensen realiseren zich vaak niet dat ze een klassiek sleurverhaal vertellen waarmee ze als persoon helemaal ‘samenvallen’. Door het verhaal te benoemen, of terug te spiegelen wat je hoort én wat dat met je doet, wordt je gesprekspartner of cliënt zich bewust van het verhaal en de impact daarvan op jou als luisteraar. Door hem of haar bewust te maken, stel je hem in de gelegenheid zich van het verhaal te bevrijden.
• Stap 2 – Biedt een spuugemmertje aan –  Stel de persoon in de gelegenheid zijn of haar emoties rondom het verhaal te uiten. Als mensen de gelegenheid krijgen om hun hart te luchten, laten ze hun defensieve redeneertrant vaak vallen en vallen er gaten in de muur van argumenten die ze rondom henzelf hebben gebouwd om zichzelf te beschermen. Dit kan dan plotseling de opening bieden voor diep inzicht.
• Stap 3 – Vraag de spreker onderscheid te maken tussen waardeoordelen en feiten (Wat gebeurt er werkelijk?). Door mensen te helpen inzien dat wie ze zijn en hoe ze tot dusver zijn omgegaan met hun persoonlijke ervaringen deels een voortbrengsel is van hun eigen interpretaties van deze ervaringen, stel je hen ertoe in staat zich van deze verhalen los te maken.
• Stap 4 – Laat de ander alternatieven voor het verhaal  verzinnen en een nieuw flow-verhaal creëren– Vraag bijvoorbeeld: ‘Hoe jij naar jezelf en jouw ervaringen kijkt, biedt slechts één mogelijke interpretatie. Welke andere, meer inspirerende, bekrachtigende en accurate interpretaties zijn ook mogelijk?

Meer lezen?

Lees het boek ‘Meesterlijk Coachen’, Robert Hargrove – Aanrader!!

De informatie uit dit artikel is afkomstig van pagina 128-130.