Hulp vragen als hoogbegaafde: drie redenen waarom het zo lastig is (en hoe het anders kan)

Hulp vragen als hoogbegaafde: drie redenen waarom het zo lastig is (en hoe het anders kan)

In mijn praktijk ontmoet ik al 11 jaar lang mensen met een rijk innerlijk leven. Mensen met een snelle geest, groot verantwoordelijkheidsgevoel en een diep verlangen om bij te dragen aan het grotere geheel. Hoogvliegers, noem ik hen. Bij de start van ons coachtraject bied ik hen mijn handboek aan, met daarin een uitgebreide ‘Doe-het-zelf-ben-ik-hoogbegaafd-test’.

90% van de mensen die deze test invult, geeft aan het moeilijk te vinden om hun behoeftes goed kenbaar te maken en tijdig om hulp te vragen. Zelfs als ze een fijn eigen gezin of fijne vrienden en vriendinnen hebben! Wat maakt om hulp vragen voor zoveel hoogvliegers toch zo lastig?

door Petra Hiemstra, 10 april 2025

Ik zie in mijn werk drie terugkerende patronen die dit kunnen verklaren:

1. De krachtmythe: ‘Ik moet het zelf kunnen’

We zijn collectief opgegroeid met het ideaal van zelfstandigheid. Net als veel van mijn gesprekspartners groeide ik op met de slogan “Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid” – een postbus 51-campagne van de Nederlandse Rijksoverheid die liep van 1989 tot en met 1992. Autonomie werd gelijkgesteld aan kracht. Vooral vrouwen kregen — met de beste bedoelingen — mee dat ze het zelf moesten kunnen. Zelfstandig zijn. Financieel onafhankelijk. En dus klinkt in velen van ons ergens diep vanbinnen die oude stem: “Ik moet het alleen kunnen. Anders faal ik.”

Maar … Ook zelf door schade en schande wijs geworden, weet ik inmiddels: echte kracht zit niet in alles alleen doen. Echte kracht zit juist in het durven leunen. In kwetsbaarheid tonen, in het delen van zorgen, twijfels en in het durven vragen. Juist daar ontstaat de verbinding waar zoveel hoogvliegers diep naar verlangen.

2. Hoogbegaafden voelen alles aan — soms té snel

Hoogbegaafde mensen hebben vaak een fijngevoeligheid ontwikkeld waarmee ze razendsnel de stemming van anderen aanvoelen. Met al hun antennes pikken ze micro-expressies op: een opgetrokken wenkbrauw, een lichte aarzeling in de stem, een fractie van afstand in de houding. En nog vóórdat ze de vraag gesteld hebben, trekt hun systeem al een conclusie: “Laat maar, dit wordt ongemakkelijk.” Of: “Deze ander wil of kan mij niet helpen.” Het beschermt, maar het belemmert ook. Want soms klopt die inschatting niet. En soms moet je jezelf toestaan om tóch te vragen, om het risico te nemen dat het spannend wordt. Dat ís ook moed.

3. Geen oplossing, maar grootluisteren

Veel hoogvliegers willen niet zozeer een pasklaar antwoord als ze hulp vragen. Wat ze zoeken is een klankbord, een mee-denker, iemand die ‘grootluistert’. Dat wil zeggen: iemand die niet meteen een oplossing aandraagt, invult of oplost, maar die meedenkt en meevoelt — en daarmee ruimte maakt voor het eigen weten om zich te tonen. Dat vraagt iets van degene aan wie de hulpvraag gesteld wordt: een andere houding, meer vertraging, minder “ik weet het wel voor jou”.

Zo kan hulp vragen wél werken voor hoogbegaafden

Wat in zulke gesprekken vaak goed werkt, is het aanbieden van een waaier aan opties. Bijvoorbeeld: “Wat een goede vraag. Zelf zie ik drie mogelijkheden: A, B of C. Zit daar iets bij wat voor jou klopt? Of heb jij misschien een nog beter idee?” Op die manier blijft de ander eigenaar van het proces en wordt hulp vragen geen afhankelijkheid, maar een vorm van co-creatie.

Hulp vragen als hoogbegaafde – Je hoeft het niet alléén te doen

Zeker. Veel zaken moet je zélf doen. Je hoeft het gelukkig niet alléén te doen. Mogelijk helpt het je om het om hulp vragen te leren zien als teken van levend contact. Als daad van vertrouwen — in jezelf, in de ander, in het leven.

Denk je nu: oh ja… dat doe ik ook? Je bent dus niet de enige. In mijn praktijk merk ik dat het ‘leren landen in het contact met de ander’ voor velen fijner is dan gedacht én dat het ongelooflijk veel meer licht en ruimte geeft als je ontdekt dat anderen best heel graag tegemoet komen aan JOUW behoeftes. Of dat je ook in kwetsbaarheid kunt (leren) schitteren …

Nieuwsgierig? Stuur me gerust een berichtje. Gewoon even sparren mag ook.

Reacties op sociale media naar aanleiding van dit artikel

Isa Bais – “De overtuiging “ik kan het zelf wel”… Of andere nuance: “Ik kán het toch zelf?” Dus waarom hulp vragen… Daarbij: de ander begrijpt mij (vaak) niet, dus kan ik het beter zelf doen. Wel zo snel… Hulp vragen vertraagt. Daarnaast ook nog het besef gewoon missen dat je “voor zoiets simpels” hulp zou kunnen vragen. Ik heb meerdere keren een aha-moment gehad in die trant ‘oh echt, kan iemand anders dat voor mij doen?’ / ‘mág ik daar hulp voor vragen?’.”

Ellen de Lange – “Wat bij mij het meeste speelt, is dat ik te vaak teleurgesteld ben in de antwoorden die ik van mensen krijg, als ik hulp vraag. Ze voelen voor mij vaak te eenvoudig, zwart-wit, of als een cliché. “Ja, dat had ik zelf ook allang bedacht!” denk ik dan. Daarom vraag ik meestal niet zomaar meer hulp aan mensen om me heen. Het valt te vaak tegen.

Het heeft bij mij dus niet te maken met ‘geen hulp durven vragen’, maar met teleurgesteld worden in de hulp die je krijgt.

Soms kom ik mensen tegen die wél echt wat toevoegen en op een hoger niveau meedenken. Die zetten mijn denken en voelen op een ander level. Met zulke mensen praat ik graag. Vaak zijn het zeer ervaren professionals/coaches met jarenlange levenservaring en steengoed in hun vak, die ook HB-denkvermogen hebben (en volop andere talenten hebben). Soms zijn het ook gewoon mensen die veel meer ervaring hebben in een vakgebied (houtsnijden toen ik daarmee net begon; of business coaching rond 2014) en die je dan lekker op weg kunnen helpen. ”

Op zoek naar loopbaan coaching in Den Haag of coaching rondom hoogbegaafdheid?

Neem gerust contact op. Een eerste kennismaking is altijd geheel vrijblijvend en gratis. Kan telefonisch of bijvoorbeeld via Google Meet, Zoom of Teams. Net wat voor jou het fijnste is.

Petra Hiemstra – petra.hiemstra@haagsehoogvliegers.nl of bel: 06 33803867

Liever eerst zelf aan de slag? Bestel dan mijn Doe Het Zelf-Coachtraject voor 7,50 Euro (e book)