Verkiezingsdebatten vs. Grootluister Gesprekken

Verkiezingsdebatten vs. Grootluister Gesprekken – Waarom het de hoogste tijd is voor TelosTalks – politiek met diepgang en eloquentie

“Wie is hier de winnaar?”
Dat is de eerste vraag die na elk verkiezingsdebat gesteld wordt.

Niet: “Wat hebben we geleerd?” of “Hoe draagt dit bij aan een rechtvaardige toekomst voor iedereen?”

Nee. Het is een format geworden: wie was het felst, het snelst, het snedigst?

Verkiezingsdebatten zijn verworden tot politieke pingpongwedstrijden. Hoog tempo, weinig inhoud, nul nuance. Wie nadenkt, ligt achter. Wie erkent, verliest. Wie samenvat, krijgt een geel kaartje voor tijdrekken.

door Petra Hiemstra, 12 juni 2025

Wat als we het helemaal omgooien?

Enter: de Grootluistersessie. Of: TelosTalks. Of: Shakesperimentele Gesprekken.

Want als het gesprek in de arena gevoerd wordt, mag het ook best wat Shakespeare in zich dragen — maar dan wél met een inhoudelijk plot. Stel je voor dat politici niet worden afgerekend op hun vermogen om tegenstanders onderuit te halen, maar op hun talent om:

• een ander écht te horen,

• de kern van het bezwaar samen te vatten,

• en vervolgens een nieuwe, derde invalshoek te verkennen.

Een soort politiek sokkencircus waar iedereen op blote voeten binnenkomt: zonder wapens, zonder PR-mantelpak en mét de bereidheid om te twijfelen in het openbaar.

Het debat: bedoeld als instrument voor betere besluiten

Laten we niet vergeten: het oorspronkelijke idee van een debat is prachtig. Argumenten verhelderen. Botsende belangen zichtbaar maken. Ruimte scheppen voor de beste keuze — niet de populairste.

Maar wat is er gebeurd?

• Tegenstellingen worden geënsceneerd.

• Soundbites krijgen meer gewicht dan consequenties.

• Minderheden worden uit het script geschreven.

En dus missen we het belangrijkste: dat wat Aristoteles telos noemt — het hogere doel van beleid.

Wat maakt een TelosTalk?

TelosTalks zijn gesprekken waarin niet de clash, maar de connectie centraal staat. Waar politieke welsprekendheid niet wordt ingezet als wapen, maar als brug. Waar liefde voor eloquentie weer eerherstel krijgt — niet als mooipraterij, maar als bewust en betekenisvol spreken. Met woorden die gewogen worden, zinnen die verbinden en stiltes die ruimte geven.

Politici zouden punten krijgen voor:

• Erkennen van een punt van een ander:
  “Wat ik je hoor zeggen is…”

• Doorvragen naar gevolgen:
  “Hoe zou jouw voorstel uitpakken voor jongeren zonder vaste woonplek?”

• Samenvatten zonder sarcasme

• Verbeelden via een Shakespeare-vraag:
  “Stel, wij staan over tien jaar samen voor een groep jongeren — wat willen we dan kunnen zeggen over wat we vandaag deden?”

• Telosgericht reageren:
  “Wat is de diepere of hogere bedoeling van dit beleid?”

En puntenaftrek voor:

• Interrumperen zonder luisteren

• Oneliners zonder antwoord

• Het ontwijken van de vraag met een staatsieblik en partijlachje

Wie zouden uitblinken in TelosTalks?

Ik denk aan vrouwen als:

• Marjolein Moorman – bouwt bruggen van kansengelijkheid en noemt liefde als leidraad

• Sophie Hermans – beheerst het kalm erkennen en sensitief blijven onder alle omstandigheden

• Carola Schouten – doet wat nodig is, pragmatisch zonder het te framen

• Petra Stienen – luistert als ex-diplomaat met hart voor mensenrechten

• Gaby Perin-Gopie – brengt psychologische diepgang

En ook aan mannen als:

• Habtamu de Hoop – die gestaag werkt aan wezenlijke thema’s als betaalbaar wonen en excellente openbaarvervoerverbindingen

Want als het om onze toekomstige politici gaat, hoeven we geen heiligen, maar hebben we behoefte aan hoorders. Geen bokskampioenen, maar bruggenbouwers. Geen pr-machines, maar mensen die hun woorden afstemmen op hun geweten.

Wat zou dit betekenen voor de democratie?

Als grootluisteren de standaard wordt, krijgen we een politiek die:

• scherp is op de inhoud,

• inclusief is in het proces,

• en goed is voor alles wat op aarde leeft.

Dan worden beleidskeuzes geen momentopnames voor de camera, maar uitgeluisterde besluiten in dienst van het geheel. Voorbij polarisatie, voorbij profilering. Geworteld in het goede gesprek.

En nu?

Zou jij stemmen op iemand die kan samenvatten — niet alleen samenslaan?
Zou jij punten geven aan een politicus die durft te zeggen:
“Goed punt, daar wil ik op voortbouwen”?

Misschien is het tijd dat we bij de volgende verkiezingen niet alleen de stemwijzers erbij pakken, maar ook een grootluister-meter invoeren. Want laten we eerlijk zijn: politiek met betekenis vraagt geen spektakel, maar bezieling. Geen toneel, maar telos. Zolang we de moed hebben af te dalen naar het waarom — en onze liefde voor eloquentie herstellen als kloppend hart van de democratie.

Oproep: wie organiseert de eerste TelosTalks 2025?

Met Shakespeare als regisseur, Socrates als scherpslijper, Plato in de coulissen en een moderator die vraagt: “Wat zou liefde doen?“

Wil je reageren op Verkiezingsdebatten vs Grootluister Gesprekken?

Graag!
Stuur je reactie naar: petra.hiemstra@haagsehoogvliegers.nl en de leukste verzamel ik hieronder!

Lees ook

Weg met het verkiezingsdebat! Houd een verkiezingsgesprek! | Rens de Jong