De Stoplicht-Regel: minder praten, meer verbinding

Ken jij de Stoplicht-Regel al? – In zijn artikel How to Know If You Talk Too Much in de Harvard Business Review haalt luisterexpert Mark Goulston een rake metafoor aan, afkomstig van zijn collega-coach Marty Nemko. De Stoplicht-Regel. Een verrassend eenvoudige maar doeltreffende manier om bewuster om te gaan met hoe lang je aan het woord bent – en vooral: hoe je overkomt op de ander.

Voor iedereen die gesprekken voert – of dat nu in de directiekamer, in een teamoverleg of aan de keukentafel is – is deze regel een eyeopener, of wellicht kan ik beter zeggen: earopener.

door Petra Hiemstra, 23 april 2025

Hoe werkt het?

• Groen (0–20 seconden): Je hebt de ruimte. Wat je zegt wordt waarschijnlijk als relevant en welkom ervaren – zeker als het afgestemd is op de ander.
• Oranje (20–40 seconden): De aandacht begint mogelijk te verslappen. Niet omdat je iets verkeerd doet, maar omdat onze luistercapaciteit nu eenmaal beperkt is. Tijd om af te ronden of een brug te slaan naar de ander.
• Rood (na 40 seconden): Je loopt het risico dat de ander afhaakt. Tenzij je een uitzonderlijk goede verteller bent, verandert het gesprek snel in een eenzijdige zendtijd.

Natuurlijk zijn er uitzonderingen – soms móet je even door, bijvoorbeeld bij een presentatie of als je iets belangrijks uitlegt. Maar in gewone gesprekken is dit een waardevolle richtlijn.

In hun boek Hoogbegaafden in conflict geven Noks Nauta en Ido van der Waal aan dat je ‘oranje communicatie’ kunt zien als waarschuwing dat het gesprek kán escaleren. Zodra je opmerkt dat het licht bij jezelf of de ander op oranje springt, of dreigt te springen, kun je terugschakelen naar groene communicatie.

Waarom praten we eigenlijk zo veel?

Goulston stelt een mooie vervolgvraag: waarom praat je zoveel?

• Is het om je hoofd leeg te maken?
• Omdat je anders zelden de ruimte krijgt?
• Of omdat je denkt dat jouw woorden altijd iets moeten oplossen?

Als je het gesprek vooral gebruikt om jezelf te ordenen, is het de moeite waard om dat patroon eens onder de loep te nemen. Want in de praktijk eindigen veel gesprekken in twee parallelle monologen – in plaats van echte dialoog.

Wat als we het stoplicht omdraaien?

Als luisterprofessional ben ik natuurlijk ook nieuwsgierig naar de omgekeerde toepassing:

• Geef jij anderen 20 seconden écht de ruimte?
• Wat gebeurt er als jij jouw luistergedrag afstemt op hún stoplicht?

In de wereld van Haagse Hoogvliegers spreken we over grootluisteren – het luisteren met aandacht voor de laag onder de woorden. Dan gebeurt er iets bijzonders: het gesprek wordt niet alleen informatie-uitwisseling, maar een vorm van co-creatie. En daar ontstaan de mooiste inzichten.

Grootluisteren begint met een groen licht

In wezen vraagt de Stoplicht-Regel iets van ons wat we zelden oefenen: bewust vertragen om ruimte te maken voor de ander. Niet alleen om aardig te zijn, maar omdat dáár de potentie zichtbaar wordt. Grootluisteren begint met aandachtig luisteren, samenvatten, reflecteren en doorvragen. Zo ontstaat er iets wat voorbij het gesprek zelf reikt: helderheid, beweging, richting.

En precies dat is waar wij bij Haagse Hoogvliegers voor staan: potentie zichtbaar maken – bij individuen én in organisaties – ten dienste van het grotere geheel.

Ben jij een leider, coach of professional die meer wil luisteren dan zenden?

En voel je dat het tijd is om dat op een dieper niveau te leren – zodat jij gesprekken kunt voeren die echt raken, die in beweging zetten, en waarin je het potentieel van jezelf en de ander wakker luistert?

Vanaf september start onze Leergang HB-Leiderschap, waarin grootluisteren, innerlijk leiderschap en zingeving centraal staan.
Of kies voor een persoonlijk coachtraject waarin we samen onderzoeken hoe jij jouw stem én je stilte bewuster kunt inzetten.

Neem contact met me op voor een vrijblijvend gesprek via petra.hiemstra@haagsehoogvliegers.nl of 06-33803867 of lees meer via www.haagsehoogvliegers.nl

Want soms is het krachtigste wat je kunt zeggen… even niets.