Erkenning is de basis van verstaanszekerheid – Hoe krijg én geef je erkenning? 10 gouden tips

Erkenning is de basis van verstaanszekerheid – of we nu kind zijn, koning, collega of admiraal … erkenning krijgen willen we allemaal! En die erkenning is weer cruciaal voor wat we ‘verstaanszekerheid’ noemen. De diepste behoefte van ieder mens is immers om zich helemaal gezien, gehoord, erkend, geliefd en welkom te voelen. Daarbij gaat het er niet om dat je de ander behandelt zoals jijzelf behandelt wilt worden, maar dat je anderen behandelt zoals zij behandeld willen worden, stelt politieman Mohamed in het interview dat ik met hem hield over de-escalerend luisteren De Griekse filosoof Plato beschreef de behoefte aan erkenning als ‘thymos‘ en waardeerde het, als een onderdeel van de menselijke psyche, net zozeer als logos (feiten), ethos (waarden), patos (gevoel) en eros (erothiek/creativiteit).

In dit artikel vind je 10 redenen waarom het belangijk is om erkenning te KRIJGEN én 10 manieren om erkenning te GEVEN aan anderen. Zodat 2024 voor jou en je liefsten een jaar vol verstaanszekerheid mag worden!

door Petra Hiemstra, 3 januari 2024

10 redenen waarom het van belang is om erkenning te KRIJGEN

1. Erkenning maakt dat we ons gehoord, gezien, geliefd, erkend, verstaan en welkom voelen. We fleuren er van op. Dat voelt fijn voor de homo florens die we van nature zijn!
2. Erkenning brengt onze ziel tot rust en maakt ons ontspannen – we horen erbij!
3. Erkenning schept ruimte voor onze eigen gedachten, gevoelens en wensen – die mogen er zijn!
4. Erkenning schept ook ruimte voor onze eigenaardigheden – ook die mogen er zijn!
5. Erkenning maakt ons trots op onze kwaliteiten en toegevoegde waarde voor anderen en de samenleving als geheel.
6. Erkenning maakt ons vergevingsgezind – als we onze eigen en andermans vergissingen kunnen begrijpen en erkennen, schept dat ruimte voor vergeving en heling.
7. Erkenning zorgt voor stressreductie en vergroot de veerkracht bij je gesprekspartner(s).
8. Erkenning is nodig om van probleem naar oplossing te komen. Zonder (een diepe of oprechte) erkenning van het probleem, de ernst, de oorzaken van het probleem, kun je niet doorgaan naar het maken van een plan, laat staan de uitvoerbaarheid of doeltreffendheid van het plan. Zonder erkenning ga je onvermijdelijk ’terug naar af’.
9. Erkenning maakt dat we bereid zijn te luisteren naar onszelf en anderen.
10. Erkenning maakt problemen en conflicten kleiner en vergroot de bereidheid om samen naar oplossingen te zoeken.

10 Gouden Regels voor het GEVEN van erkenning 

1. Geef iedere dag tenminste 10 oprechte, aandachtige complimenten – een oprecht compliment is een specifiek, gericht, gelaagd en persoonlijk compliment. Koppel je compliment bij voorkeur aan een wezenlijke kernwaarde of kernkwaliteit van de ander. Dus niet: wat zie je er leuk uit vandaag! Maar (bijvoorbeeld) “Jee, wat een leuke combinatie heb je aan vandaag! Je hebt écht gevoel voor stijl/Je bent écht iemand die zich stijlvol weet te kleden”. Zich écht gezien en gewaardeerd voelen in hun kernkwaliteiten, motiveert mensen het beste uit zichzelf te halen en te blijven geven aan het grotere geheel.
2. Sluit met het geven van erkenning aan bij de aangeboren of juist toekomstige vermogens en behoeftes van de ander. – Hoogvliegers kunnen bijvoorbeeld vaak veel méér doen dan gemiddeld, in minder tijd. Ze verbruiken in deze tijd ook vaak veel meer energie. Een mooie vorm van erkenning geven, is hoogvliegers bijvoorbeeld toestaan om 3-6 uur per dag te werken in plaats van 8. Of juist om hen 5 projecten tegelijkertijd aan te laten pakken, in plaats van 1. ZZP’ers, bijvoorbeeld, kunnen het erg waarderen als hun werk gewaardeerd wordt met betaling van hun facturen binnen 24 uur na dienstverlening. Als je aansluit bij de huidige én toekomstige kwaliteiten van je gesprekspartner luister je op potentiegericht. Je geeft dan bijvoorbeeld geen feedback meer, maar alleen nog maar feedforward. Je benoemt het hoogste potentieel én het eerstvolgende (kleine) stapje dat de ander kan zetten om daar te komen. Dat motiveert!
3. Reflecteer op wat je hoort in plaats van te reageren – Reageren leidt de ander af van zijn of haar eigen verhaal en potentie. Bij grootluisteren wil je de aandacht van de ander bij de ander houden. Een veelvoorkomende vorm van reflecteren is samenvatten. Als je samenvat, vat je het betoog (feiten, gevoelens & wensen) van je gesprekspartner samen in diens eigen woorden. Dit kan heel effectief zijn als het voor het proces of project belangrijk is om nauwkeurig te zijn. Check dan bij de ander of je samenvatting klopt. Als je samenvatting voor de spreker voelt als een ’trucje’, zal deze vermoedelijk geïrriteerd raken. Een alternatieve vorm van reflecteren is parafraseren. Als je parafraseert, vat je het betoog (feiten, gevoelens & wensen) van je gesprekspartner samen in je eigen woorden. Je vraagt dan niet: vind je dit belangrijk? Maar je stelt: Dit ís voor jou belangrijk. Als je de ander hoort zeggen: “JA, dat is precies wat ik bedoel!!!”, weet je dat je het goed hebt gedaan. Sluit met het geven van erkenning aan bij het niveau van emotie of beleving van de ander. Dus als je samenvat met: “dus je bent boos” en je gesprekspartner is woedend, dan zit je er faliekant naast!
4. Leer grootluisteren! – Stel in ieder gesprek tenminste 2 oprecht geïnteresseerde open vragen voor je verder schrijft aan het verhaal dat zich tussen jou en de ander ontvouwt. Open vragen beginnen vaak met: hoe, wat, welke en wanneer. Pas op met de ‘waaromvraag’ – deze kan je gesprekspartner onbedoeld in de verdediging drukken. Stop ook met spreken in wij-zij-termen. Er is immers alleen maar een ‘wij’.
5. Schenk aandacht aan belangrijke gebeurtenissen – denk aan: een warm welkom van een nieuwe medewerker of juist het uitzwaaien van een medewerker die vertrekt. Een kaartje op verjaardagen, jubilea of sterfdata van mensen die je dierbaar zijn, kunnen voor de ontvanger van grote betekenis zijn.
6. Geef horizontaal én verticaal erkenning – als medewerker ontvang je graag erkenning. Echter vergeet ook niet om je leidinggevende, werkgever, wethouder of opdrachtgever eens te waarderen voor de initiatieven die ze nemen of hen oprecht te bedanken voor hun inzet en voor de kansen en het werk dat ze je bieden.
7. Heet ieder kind warm welkom in onze wereld – Het is fijn als ‘welkom’ het eerste is als je als kind ter wereld komt. Werkgevers kunnen veel doen om jonge ouders te ondersteunen om het hechtingsproces tussen hen en hun kind(eren) optimaal te laten verlopen.
8. Leer pijn in welzijn transformeren – veel mensen in mijn praktijk hebben last van emotionele verwaarlozing (= een gebrek aan erkenning) of zelf emotionele mishandeling die zij als kind ervoeren. Er zijn veel manieren om te leren hoe je jouw innerlijke kind in het hier-en-nu de erkenning kunt geven die het verlangde. En om diepe persoonlijke, organisatorische en maatschappelijke pijn in welzijn te leren transformeren.
9. Leer problemen laten bij wie ze horen – In hun boek “Problemen laten bij wie ze horen” adviseren Gary en Joy Lundberg om te leren: luisteren naar feiten, luisteren naar gevoelens, luisteren naar behoeftes. Om vervolgens erkenning te geven op alle drie de niveaus (hoofd, hart en buik) én om grenzen te stellen.
10. Luister, erken en geef gehoor – Dat jij je inleeft in de situatie van de ander of gehoord hebt wat de ander zegt, betekent nog niet dat deze zich ook door jou gehoord voelt … Daarvoor moet je aandachtig luisteren én checken of de ander zich daadwerkelijk door jou gehoord voelt. Eénpuntige aandacht helpt daarbij. Zorg ervoor dat in vergaderingen of diner’s er altijd maar één iemand tegelijkertijd aan het woord is en geef zo snel mogelijk het woord door aan iemand anders. En zelfs aandachtig en éénpuntig luisteren is in onze huidige tijd niet voldoende. Ruim een miljoen mensen ervaren bestaansonzekerheid. Daardoor kunnen zij minder goed naar zichzelf en anderen luisteren. Ze hebben letterlijk minder innerlijke luisterruimte. Deze situatie vraagt van bestuurders, politici en werkgevers om ‘obediënt te luisteren, ofwel om ‘gehoor te geven’ aan wat ze horen, op persoonlijk, organisatorisch en maatschappelijk niveau. Werkgevers kunnen medewerkers met schulden bijvoorbeeld schuldhulpverlening aanbieden. Dat is natuurlijk heel mooi. Echter, als de kosten van levensonderhoud te hoog zijn en blijven ten opzichte van het inkomen, dan is dat dweilen met de kraan open (en niet heel respectvol). Dan kan een mooie grootluistervraag zijn: hoe zorgen we er samen voor dat alle inwoners van Nederland bestaanszekerheid ervaren en voldoende inkomen hebben om te kunnen wonen, zorgen en eten?

Zijn er nog andere vormen van erkenning en verstaanszekerheid die je graag aan dit overzicht zou willen zien toegevoegd? Stuur dan graag een mail met je feedforward naar: petra.hiemstra@haagsehoogvliegers.nl

Ik wens je een liefdevol en luisterrijk 2024 vol verstaanszekerheid!

Mocht je in 2024 behoefte hebben aan een privé training grootluisteren, een grootluistertest of een training voor je medewerkers, leidinggevenden of (zelfevaluatie grootluisteren voor) commissarissen? Neem dan gerust contact op. Dan kijken we samen naar de mogelijkheden. Bel gerust: 06-33803867 of mail: petra.hiemstra@haagsehoogvliegers.nl – ik zit vaak in gesprek, en dan heb ik alle aandacht voor mijn gesprekspartners, maar bel altijd z.s.m. terug!

Meer lezen?

Peter Venmans schrijft over thymos in zijn boek Het derde deel van de ziel. Andere filosofen die zich met thymos hebben beziggehouden zijn Francis Fykuyame in zijn boek Het einde van de geschiedenis en de laatste mens en in: Identity. Contemporary Identity Politics and the Struggle for Recognition (2018). Ook Peter Sloterdijk schreef erover in Woede en Tijd.